Според нивните предупредувања, пандемијата на ковид била само опомена за она што би можело да следи.

Таканаречената „болест X“, непознат патоген со потенцијал да предизвика глобална катастрофа, сериозно ги загрижува експертите. Иако најлошата фаза на ковидот е зад нас, вирусот и понатаму циркулира, со нови варијанти како онаа што неодамна ја погоди Обединетото Кралство.

Меѓутоа, експертите на СЗО предупредуваат дека постои низа други патогени кои би можеле да предизвикаат уште поголема штета.

„Ебола, Марбург, грип, сите коронавируси, но веројатно најважна е болеста X – термин што го дадовме во 2018 година за непознат патоген со потенцијал за сериозна глобална пандемија“, изјави Маргарет Харис од СЗО.

Стапки на смртност што застрашуваат

Во документарецот на „BBC“ под наслов „Болест X: Потрага по следната пандемија“, д-р Крис Ван Тулекен ја истражува работата на СЗО во Женева, каде експертите секојдневно ги следат епидемиите на болести низ светот. Некои од овие патогени имаат застрашувачки стапки на смртност.

На пример, епидемијата на птичји грип во Виетнам регистрирала 129 случаи, од кои 65 биле со смртен исход – стапка на смртност од 50%. Слично, жолтата треска во Јужна Америка (Боливија, Бразил, Колумбија, Еквадор и Перу) предизвикала 56 смртни случаи од 144 потврдени случаи, пренесува „Mirror“.

Вирус што уништи цело село

Особено загрижувачки е хенипавирусот, кој во 1990-тите се проширил од свињи на луѓе во Малезија, уништувајќи цело село. Со потенцијална стапка на смртност од 40 – 75%, овој вирус претставува сериозна закана, особено бидејќи негови елементи биле откриени кај австралиски лилјаци – што укажува на можност за пренос по воздушен пат. Во случај на глобално ширење преку воздушен сообраќај, последиците би биле немерливи, наведува „Mirror“.

Друга закана е птичјиот грип H5N1, кој се прошири на стоката во Тексас, инфицирајќи земјоделски работници и ветеринари. Иако досега не е забележана значајна штета од контаминирано млеко, експертите предупредуваат дека H5N1 е „поблиску до пандемиски потенцијал од кога било досега“. Најлошото можен сценарио вклучува мутација на вирусот во високо заразна и смртоносна варијанта.

Зголемен ризик од современата земјоделска практика

Д-р Ван Тулекен нагласува дека современото земјоделство го зголемува ризикот од зоонози – болести што се пренесуваат од животни на луѓе. Дополнително, брзиот глобален воздушен сообраќај го олеснува ширењето на патогените пред експертите воопшто да можат да реагираат. Покрај вирусите, СЗО внимателно следи и бактериски и габични инфекции кои би можеле да станат следната закана.

СЗО активно ги мониторира потенцијалните ризици преку секојдневни состаноци со експерти од Африка, Азија и Америка. Целта е рано откривање и спречување на ширење на нови патогени.

Опомена за иднината

Д-р Харис предупредува дека следната болест X може да се појави од кој било дел на светот и да предизвика масовни жртви пред да се развијат ефикасни мерки.

„Она што доаѓа би можело да направи пандемијата на ковид-19 да изгледа блага“, заклучува Харис.