Многу популарни средства за чистење содржат токсични и штетни состојки кои можат да предизвикаат астматични напади, алергиски реакции, да влијаат врз репродуктивното здравје, па дури и да го зголемат ризикот од други заболувања.
Во продолжение, издвојуваме четири производи за домаќинско чистење кои можат да направат повеќе штета отколку корист.
Средства за чистење рерни
Според студија од 2017 година, објавена во списанието Clinical Toxicology, случајното внесување средства за чистење рерни обично предизвикува повраќање, стомачни болки и иритација на грлото, додека директниот контакт со кожата може да доведе до изгореници. Вдишувањето на овие средства, пак, резултира со респираторни проблеми како што се болка во градите, стегање и кашлање.
„Средствата за чистење рерни содржат низа хемикалии, вклучително и луга (силна алкална супстанција, најчесто натриум хидроксид – NaOH) и амонијак, кои можат да бидат опасни за здравјето. Овие супстанции предизвикуваат иритација на кожата и очите, а нивното вдишување може да го надразни респираторниот систем. Во потешки случаи, можат да доведат до хемиски изгореници и сериозни респираторни компликации,“ објаснува д-р Питер Мајкл.
Средства за дезинфекција
Иако често се рекламираат како ефикасни во уништување на 99,9% од вирусите и бактериите, средствата за дезинфекција не секогаш се безбедни за човековото здравје.
Диоксинот – една од активните состојки во производите како Lysol – е високо токсична хемикалија и нуспроизвод од одредени индустриски процеси (како согорување отпад, белење хартија и производство на пестициди), според Националниот институт за еколошки здравствени науки на САД.
Диоксините можат да предизвикаат развојни нарушувања кај децата, проблеми со плодноста кај возрасните, спонтани абортуси, ослабен имунитет и хормонални дисбаланси.
Вдишувањето Lysol може да влијае на централниот нервен систем, а контактот со кожата да предизвика алергиски реакции, како црвенило или воспаление. Негово голтање е особено ризично, бидејќи содржи 79% денатуриран етанол кој ги надразнува очите и мукозните мембрани, посочува д-р Мајкл.
Белило
Белилото е еден од најчесто користените производи за чистење во домаќинствата, особено поради неговата ефикасност во стерилизирање и отстранување дамки. Но, натриум хипохлоритот – активната состојка во белилото – може да предизвика сериозни здравствени проблеми.
Според студија од 2022 година објавена во Environmental Analysis Health and Toxicology, изложеноста на белило може да предизвика иритација, гадење, повраќање, вртоглавица, отежнато дишење, главоболка и кашлање.
„Белилото може да предизвика сериозни респираторни проблеми, особено кога се користи во слабо проветрени простории. Неговите пареи ги надразнуваат очите, носот и грлото, а доколку дојде во контакт со кожата или очите, може да предизвика хемиски изгореници,“ предупредува д-р Мајкл.
Освежувачи на воздух
По темелно чистење, многумина сакаат да го освежат просторот со пријатен мирис, но освежувачите на воздух може да содржат опасни состојки.
Многу од нив вклучуваат испарливи органски соединенија (VOC), кои можат да предизвикаат иритација на очите, носот и грлото, како и главоболки, вртоглавица и гадење. Долготрајната изложеност на вакви соединенија го зголемува ризикот од астма, алергии и разни респираторни заболувања.
Истите соединенија се наоѓаат и во други производи за широка потрошувачка, како мебел, бои и заптивки. Мета-анализата од 2021 година утврди дека изложеноста на VOC во затворени простории е поврзана со симптоми на астма, отежнато дишење, иритација на грлото и зголемен ризик од белодробни заболувања и рак.
Совет: Секогаш внимателно читајте ги етикетите и следете ги упатствата за употреба на производите за чистење за да го намалите ризикот по вашето здравје. Размислете и за употреба на природни алтернативи, кои можат да бидат побезбедни и поздрава опција.