Овој смртоносен вирус, кој лесно се пренесува и за кој сè уште нема вакцина, пред половина век пристигнал и до Белград, но српските лекари успеале да го спречат неговото натамошно ширење.

Откриен пред повеќе од половина век во Германија и Југославија

Првите случаи на вирусот се регистрирани во 1967 година во Германија (Марбург и Франкфурт) и во Белград, тогаш дел од Југославија. Тогаш биле заразени вкупно 31 лице, од кои седум починале.

Изворот на епидемијата бил поврзан со африкански зелени мајмуни увезени од Уганда, кои биле носители на вирусот што подоцна ќе го добие името „Марбург“.

Епидемија во Занзибар

Иако во регионот засега нема регистрирани случаи, загриженоста расте бидејќи голем број туристи патуваат во Занзибар, кој е дел од Танзанија – земја што моментално се соочува со епидемија на вирусот. Досега се пријавени осум смртни случаи.

Вирусот не се пренесува преку воздух, туку преку директен контакт со телесни течности од заразени лица или животни.

– Доколку имаме оштетена кожа или мукозни мембрани, тогаш директен контакт со плунка, крв, урина или столица може да доведе до инфекција. Најзагрозени се луѓето што живеат во области каде што постојат природни резервоари на вирусот, пред сè овошните лилјаци, кои се присутни во рудниците и пештерите – објаснува д-р Марис.

Ќе предизвика ли следната пандемија?

Марбург вирусот стигнал до САД само еднаш – во 2008 година, кога бил дијагностициран кај 44-годишна жена која се вратила во Колорадо по двонеделно сафари во Уганда.

Иако епидемиите на Марбург вирусот обично згаснуваат откако ќе заразат мал број луѓе, експертите предупредуваат дека неговото ширење во други континенти, како Европа и Северна Америка, не е невозможно.

Минатата година Светската здравствена организација (СЗО) го вклучи Марбург вирусот на листата на 30 патогени што имаат потенцијал да ја предизвикаат следната пандемија.

Во 2023 година, во Екваторијална Гвинеја беа регистрирани 12 официјални смртни случаи, но се верува дека уште 23 лица починале од истиот вирус, без лабораториска потврда.

Досега, Марбург вирусот предизвикал десетина епидемии, главно во јужна и источна Африка, со случаи регистрирани во Ангола, Демократска Република Конго, Кенија, Јужна Африка, Танзанија и Уганда.

Сè уште нема вакцина

Во моментов не постои вакцина против овој вирус, но се работи на нејзин развој.

Еден од потенцијалните кандидати е вакцина што ја развива Државниот научен центар за вирусологија и биотехнологија „Вектор“ во Русија. Во тек се подготовки за клинички испитувања.

Како се спречува ширењето на вирусот?

Анти-епидемиски мерки вклучуваат:

✔ Строга изолација на заразените и сомнителните случаи.

✔ Спроведување на стандарди за заштита (контактни и капкови мерки).

✔ Користење на специјална заштитна облека за еднократна употреба.

✔ Придржување до безбедносни процедури при ракување со контаминиран материјал.

✔ Превентивни мерки за здравствените работници и болничкиот персонал.

Што е Марбург вирусот и како се пренесува?

Марбург вирусот е хеморагична треска од истото семејство како еболата, со стапка на смртност од 20% до 90%.

Резервоар на вирусот: африканскиот овошен лилјак (Rousettus aegyptiacus).

Начини на пренос:

✔ Преку контакт со телесни течности на заразени лица.

✔ Преку контаминирана облека и постелнина.

✔ Од мајка на дете за време на доењето.

Инкубацискиот период трае од 5 до 10 дена.

Симптоми на Марбург вирусот

Болеста започнува нагло со:

✔ Висока температура

✔ Главоболка

✔ Болки во мускулите

Потоа следуваат:

✔ Дијареа

✔ Повраќање

✔ Осип

✔ Незапирливо крварење од сите телесни отвори

Сериозни компликации

Во тешки случаи може да доведе до:

✔ Некротичен хепатитис

✔ Панкреатитис

✔ Тешко губење на тежината

✔ Делириум

✔ Откажување на црниот дроб

✔ Масовно крварење

✔ Мултиорганска дисфункција

Опоравувањето може да биде продолжено и да доведе до дополнителни здравствени проблеми, како воспаление на тестисите, хепатитис, оштетување на 'рбетниот мозок и воспаление на очите.

Иако експертите веруваат дека шансите за ширење на вирусот надвор од Африка се мали, важно е да се остане информиран и да се преземат соодветни мерки на претпазливост, особено при патување во региони каде што вирусот е активен.