Дали промената е малигна или не, не одлучувате вие, ниту вашиот избран лекар врз основа на субјективно мислење, туку жената дополнително се упатува на специјалист по радиологија за дијагноза. И што е најважно - ракот на дојка е излечив во повеќе од 90 проценти од случаите доколку се открие и лекува во раните фази на болеста.

Зошто да ги проверувате градите секој месец?

Со редовен месечен самопреглед на градите се запознавате со вашите гради, како изгледаат, каква боја се, какви се брадавиците, како се чувствуваат под вашите прсти на различни делови од градите. Доколку добро ги познавате градите, со месечно самопреглед можете да препознаете нова промена и навреме да ја пријавите.

Самопрегледот на дојките е многу едноставна процедура која бара само 10 минути од вашето време, а може да биде исклучително корисна, па затоа најдобро е редовно да се повторува со избирање на ден од седми до десетти ден по почетокот на менструацијата кога дојката е најмека за преглед. Жените кои се во менопауза можат да изберат еден датум во месецот и да прават самопреглед на тој ден секој месец.

ФАЗИ НА САМОПРЕГЛЕД НА ДОЈКИТЕ
ФАЗА I: ВО БАЊАТА

Под туш, со едната рака крената над главата, систематски чувствувајте ги сите делови на дојката со кружни движења на прстите. Не користете ги врвовите на прстите, туку нивните краеви, а особено внимавајте на постоењето на згуснување, нодули, тумори и слично при палпација. Користете ја десната рака за да ја прегледате левата града, а левата за да ја прегледате десната града.

II ФАЗА: ПРЕД ОГЛЕДАЛО

Ставете ги рацете на колковите и цврсто притискајќи ги, обидете се да ги затегнете пекторалните мускули на кои лежат градите, истовремено погледнете во огледало за асиметрични промени на градите во смисла на испакнување, опуштеност, вдлабнатина на кожата или брадавицата. Малата асиметрија во големината на градите не е значајна бидејќи е присутна кај најголемиот број жени.

III ФАЗА: ПРЕД ОГЛЕДАЛО

Со полека кревање на рацете над главата, побарајте ги горенаведените промени на градите, подигањето на рацете ги нагласува промените на кожата и брадавиците, па тие стануваат позабележителни.

IV ФАЗА: ЛЕЖЕЧКА ПОЛОЖБА

За најдобро да ја прегледате десната дојка, легнете и поставете перница под десното рамо додека ја кревате десната рака над главата. Ова овозможува дојката да се шири на најголемата површина на градниот кош, па затоа е најтенка и најлесна за испитување. Повторете го прегледот од другата страна.

ФАЗА V: ЛЕЖЕЧКА ПОЛОЖБА

При палпација на десната града, користете ги врвовите на прстите од левата рака, со кружни движења, почнувајќи од периферијата на дојката кон брадавицата, по можност како движење во насока на стрелките на часовникот. Забележете ги вдлабнатините и нодулите. Задебелување на ткивото во основата на дојката во форма на раб е нормална појава. Повторете го прегледот на левата дојка со десната рака.

VI ФАЗА: ЛЕЖЕЧКА ПОЛОЖБА

На крајот од прегледот, нежно стискајте ги брадавиците на двете дојки, за евентуално откривање на исцедок или згрутчување. Доколку сте констатирале еден од наведените знаци при прегледот, консултирајте се со лекар.

Кои се симптомите на рак на дојка?

Промените што можете да ги забележите со визуелен преглед или палпација на градите може да бидат:

• грутка во градите

• промена на големината или обликот на дојката

• вдлабнатини во кожата или задебелување на ткивото на дојката

• превртена брадавица

• осип на брадавицата

• исцедок од брадавиците

• оток или грутка во пазувите

• болка или непријатност во градите што не поминува

• црвенило на кожата

• кожа како кора од портокал

Кои се факторите на ризик за рак на дојка?

Постојат бројни фактори на ризик за рак на дојка. Можеме да влијаеме на некои од нив и да го намалиме ризикот од рак: дебелина, алкохол, пушење, исхрана, хормонска терапија (контрацептиви и хормонска заместителна терапија).

На други, пак, не можеме да влијаеме, како на пример вашата возраст, пол, претходен карцином на дојка, наследен фактор, густо ткиво на градите, рана менарха, доцна менопауза...

Пинк октомври промовира превенција

Меѓународниот месец на рак на дојка, кој се одржува во октомври секоја година, има за цел да го промовира скринингот и превенцијата на болеста што погодува милиони жени ширум светот. Најпознат по својата тема за розова боја, месецот содржи голем број кампањи и програми насочени кон поддршка на луѓето со дијагностициран рак на дојка, вклучувајќи метастатски карцином на дојка, едукација на луѓето за факторите на ризик за рак на дојка, нагласување на важноста од редовен скрининг, започнување на 40 години или одговара на личниот ризик од рак на дојка.