Додека ритамот на секојдневието одекнува низ улиците на Горниот град, а трамваите сечат низ метежот на Долниот град, малкумина размислуваат за светот кој се наоѓа само неколку метри под нивните нозе.

Загреб не е само град со богата историја на површината — неговото срце е буквално шупливо, испресечено со лавиринт од тунели, тајни премини и засолништа.

Таа подземна мрежа чува приказни од воени времиња, но и легенди за проколнати места, изгубени богатства и духови заробени во вечната темнина.

Тунелот „Грич“: Од воено засолниште до сцена на легенди

Најпознатиот и денес единствено достапен дел од загрепското подземје е тунелот „Грич“. Неговата изградба започнала во 1943 година, за време на Втората светска војна, како јавно засолниште од сојузничките бомбардирања.

Долг 350 метри, тунелот ги поврзува улиците Месничка и Радиќева, со неколку краци кои водат кон Илица и Томиќева. По војната, тунелот бил заборавен, претворајќи се во прибежиште за бездомници и сцена на урбани легенди. Се зборувало за заѕидани премини кои водат директно кон Банските двори и Опсерваторијата, како и за користењето на тунелот од страна на тајните служби.

Своите пет минути слава ги доживеал во 1993 година, кога во него се одржал еден од првите „rave“ забави во Хрватска — легендарниот „Under City Rave“, за кој известувал дури и „MTV“.

Во време на војната во 90-тите, тунелот повторно ја служел својата првобитна цел — како засолниште за граѓаните. Денес, обновен во 2016 година, тој е туристичка атракција и пријатен премин во летните горештини, но неговите ѕидови сè уште шепотат приказни од минатото.

Духовите на санаториумот „Брестовац“

Високо на падините на Медведница стојат урнатините од поранешната санаториумска болница за белодробни болести „Брестовац“. Изграден од љубовта на докторот Миливој Дежман кон актерката Љерка Шрам, овој санаториум бил последното прибежиште за болните од туберкулоза.

Легендата вели дека со градот бил поврзан преку тунел низ кој се превезувале заразните пациенти. По затворањето на болницата, тунелите се урнале — но приказните останале.

Се зборува дека низ урнатините и денес лутаат сенки од фигури, предводени од духот на самата „госпоѓа Шрам“ и нејзините „магливи придружници“, засекогаш заробени во подземните ходници на својата болка.

Мрачната оставштина на „Вила Ребар“

Недалеку од „Брестовац“ се наоѓаат остатоците од „Вила Ребар“. Под неа е изграден систем од бункери и засолништа поврзани со тунели кои служеле како патишта за бегство.

Откако вилата изгорела во пожар, нејзините руини и подземјето станале место кое, според сведоци, создава „темна и вознемирувачка енергија“.

Тајната на катакомбите под катедралата

Иако жителите на Загреб често ги нарекуваат сите подземни премини „катакомби“, се верува дека вистинските се кријат токму под загрепската катедрала.

Според старо предание, тие свети ходници се отвораат единствено по смртта на надбискупот, за таму да бидат положени неговите посмртни остатоци — далеку од очите на јавноста.

Изгубеното богатство и тајните премини на Горниот град

Освен приказни за духови, подземјето на Загреб крие и легенди за скриено богатство. Најпозната е онаа за големиот земјотрес во 1880 година, кој, наводно, урнал и засекогаш затрупал бројни тунели во кои црквата и старите загрепски златари го чувале своето злато.

До денес се прераскажува и приказната за проколнатото богатство на суровата Црна кралица, кое наводно сè уште чека да биде откриено некаде во темнината под градот.

Симболиката на овој скриен свет е вткаена и во самиот грб на градот Загреб. Многумина веруваат дека тајната порта прикажана под утврдената кула на црквата „Св. Марко“ претставува токму влез во оваа мистериозна мрежа на тунели.

Од приказните дека хероината од романот на Загорка, „Гричка вештерка“, ги користела токму тие подземни премини, до гласините дека масоните таму одржувале тајни состаноци — подземјето на Горниот град останува неисцрпен извор на легенди и имагинација.