Тим од Универзитетот на Флорида се фокусирал на „будење“ на имунолошкиот систем за тој поефикасно да реагира на различни видови канцерогени клетки, вклучувајќи и оние што инаку би му избегале на одбранбениот механизам на телото.

„Она што го откривме е дека со користење вакцина која не е дизајнирана за специфично таргетирање на ракот, туку за поттикнување силен имунолошки одговор, можеме да предизвикаме исклучително моќна антиканцерогена реакција“, појасни невронаучникот Дуане Мичел. „И токму затоа ова има значаен потенцијал за широка примена кај пациентите – можеби дури и нè носи до готова вакцина против рак.“

Како функционира новата терапија?

Самата вакцина ја користи mRNA-технологијата за создавање сигнални протеини што предизвикуваат силен имунолошки одговор. На тој начин, одбранбениот систем на телото се мобилизира така што канцерогеното ткиво станува многу почувствително на напад.

Клучно е тоа што материјалите создадени од вакцината не се специфични само за одредени тумори, туку ја засилуваат реакцијата на „заспани“ клетки што инаку не би биле вклучени во борбата против рак. Тоа функционира како универзална тревога за имунолошкиот систем, што упатува на широк потенцијал за примена.

Комбинација со постојни лекови

Втората компонента на третманот вклучува употреба на вообичаени лекови против рак, познати како инхибитори на имунолошки контролни точки (ICI). Овие лекови суштински ги отстрануваат „кочниците“ од имунолошкиот систем, правејќи го уште поефикасен.

Иако ICI-лековите веќе се користат успешно, тумори со голем број мутации често развиваат отпорност на нивниот напад. Сепак, кога вакцината и ICI-лековите биле применети заедно кај глувци, истражувачите забележале исклучително силен одговор – дури и кај тумори кои инаку се отпорни на лекување. Во некои тестови, туморите биле целосно елиминирани.

Иднина и клинички испитувања

Иако вакцината покажала извесна ефикасност и самостојно, најдобри резултати биле постигнати во комбинација со ICI-лекови. Комбинираната терапија сè уште треба да се тестира на луѓе за да се потврди нејзината безбедност и делотворност, но претклиничките резултати даваат силен поттик за понатамошни истражувања.

„Откритието е доказ за концептот дека овие вакцини потенцијално би можеле да се комерцијализираат како универзални вакцини против рак, со цел имунолошкиот систем да се сензибилизира кон индивидуалниот тумор на пациентот", изјави онкологот Елиас Сајур.

Тимот научници веќе работи на нови формулации на mRNA-вакцини и планира клинички испитувања. Терапијата треба да се тестира и во поширок спектар на сценарија – на пример, во превенција на повторна појава на болеста, а не само во лекување на новооткриен рак. Иако манипулацијата со имунолошкиот систем секогаш носи ризик од несакани ефекти, овој пристап засега изгледа многу ветувачки.

„Ова потенцијално би можело да биде универзален начин за будење на сопствениот имунолошки одговор на пациентот кон ракот", заклучи Мичел. „А тоа би било навистина значајно доколку се потврди во студии на луѓе.“