Од 2018 до 2020 година, палеоантрополозите внимателно го ископувале локалитетот Ла Рош-Пјеро во Сен Сезер. Макотрпната работа резултирала со откривање на околу 200 фрагменти од мали крајбрежни полжави, литорин, што е тема на неодамнешна публикација во Зборникот на трудови на Националната академија на науките, чии автори се научници од „CNRS“, Универзитетот во Бордо, Министерството за култура и Универзитетот во Тулуз. Овие мали школки може да се најдат речиси насекаде на карпестиот брег. Тие се со големина од едвај еден сантиметар и „се доста шарени во нивната природна состојба, во бои што варираат од кафеава до жолто-црвена“, што е „веројатно причината зошто биле избрани“, објасни коавторката на студијата Изабел Кревекер за АФП.

На околу триесет од нив, може да се видат перфорации направени од човек на прецизно дефинирани места, веројатно користејќи некаков камен предмет.

„Дупките не покажуваат знаци на абење“, а „другите помали литорали не се пробиени“, рече директорката на истражувањето на „CNRS“.

Во близина, истражувачите пронашле повеќе од сто фрагменти од црвени и жолти пигменти, скршени „за да можат да се користат за мелење и подготовка на смеса што веројатно се користела за боење“. Во тоа време, атлантскиот брег, каде што биле собрани школките, бил оддалечен 100 километри, а пигментите биле извлечени од најмалку четириесет километри од местото на ископување.

„Можеме да замислиме група луѓе кои застануваат во Ла Рош-а-Пјеро, на пример, за да ја обојат и украсат својата облека со школки, оставајќи го зад себе она што не го користеле“, вели Кревекер.

Неандерталци или хомо сапиенс?

Локалитетот, стар 42.000 години е најстариот од ваков вид откриен во Западна Европа. Припаѓа на Шателперон, култура од горниот Палеолит пронајдена во Франција и северна Шпанија чиј идентитет – оној на неандерталецот или хомо сапиенс – сè уште е предмет на дебата.

Помеѓу 55.000 и 42.000 година пр. н. е., Европа поминала низ длабока трансформација: последните неандерталци постепено биле заменети со групи хомо сапиенс кои дошле од Африка преку Блискиот Исток.

Во овој преоден период, „се појавиле нови техники за изработка на алатки, дијаметрално спротивни на оние што ги користеле неандерталците“, објасни палеоантропологот, додавајќи дека „тоа сè уште не бил целосно сапиенс свет, на што укажува различниот начин на обликување на алатките во острици и сечила“.

Во Северна и Источна Европа, човечките остатоци се поврзани со некои од овие преодни култури, што овозможува да се припишат на homo sapiens, но не и на локалитетите Шателперон во Западна Европа.

„Досега на локалитетите што јасно ги поврзуваме со неандерталците немаме пронајдено мониста направена од школки“, рече Кревекер.

Авторите на студијата не се сигурни за идентитетот на жителите на Ла-Рош-а-Пјеро, па затоа презентираат две хипотези.

Ако зборуваме за неандерталците, „културниот прекин е толку силен, и во начинот на кој се изработка на алатките и во симболичниот израз, што не можеме да замислиме дека се случил сам по себе“, туку веројатно преку контакт со homo sapiens, смета Кревекер. Ако, напротив, украсите се дело на homo sapiens, тоа би значело дека пионерска група на нашите предци веќе била присутна во Западна Европа пред 42.000 години.