Веќе речиси една деценија научниците се обидуваат да ја разберат природата на мистериозните сигнали кои биле забележани под антарктичкиот мраз. Овие необични појави првпат биле откриени од експериментот на НАСА, "ANITA"(Antarctic Impulsive Transient Antenna), чија цел е да ги детектира високоенергетските космички честички, поточно неутрини – субатомски честички без електричен полнеж и со многу мала маса, кои се движат речиси со брзината на светлината.

Во текот на четири мисии, "ANITA" забележала два сигнала кои, наместо да доаѓаат одозгора – како што се очекува – доаѓале од под хоризонтот, како да поминале илјадници километри низ внатрешноста на Земјата. Тоа, според физичките закони, е невозможно, бидејќи таквите честички би требало да бидат апсорбирани од карпите.

Научниците од тимот на "ANITA" заклучиле дека она што го регистрирале не може да се објасни со сегашното разбирање на физиката на честичките.

Други експерименти не успеваат да ги потврдат сигналите

Иако податоците од "ANITA" разбудија голема љубопитност, други научни експерименти не успеале да регистрираат слични сигнали. Меѓу нив е и опсерваторијата Пјер Оже во Аргентина, еден од најголемите и најосетливи детектори за високоенергетски космички зраци во светот. Тимот таму анализирал податоци собрани повеќе од една деценија, но не пронашол ништо слично.

„Нашето ново истражување покажува дека такви сигнали не се забележани во експерименти како оној на Пјер Оже“, изјави астрофизичарката Стефани Висел од Универзитетот во Пенсилванија.

Физичарот Џастин Ванденбрук од Универзитетот во Висконсин додал: „Ако сигналите на "ANITA" беа реални и редовни, Оже исто така требаше да ги забележи – а не ги забележа“. Слична е ситуацијата и со експериментот "IceCube", кој користи мрежа на детектори вградени длабоко во мразот на Антарктикот. И покрај извонредната осетливост, ни "IceCube" не регистрирал такви сигнали.

Хипотези и нови обиди

Една од можностите што научниците ја разгледуваат е дека сигналите потекнуваат од ретка форма на неутрино – тау неутрино. Оваа честичка при распаѓање може да произведе тау лептон (познат и како тауон) и повторно да се регенерира, што теоретски би ѝ овозможило да помине низ поголема количина материја. Сепак, оваа хипотеза не се совпаѓа целосно со "ANITA" податоците, бидејќи аголот на доаѓање на сигналот не одговара.

„За тау неутрино очекуваме агол на влез од 1 до 5 степени под хоризонтот. Во овој случај, станува збор за агол од 30 степени, што е премногу за честичката да помине без загуба на енергија“, објасни Висел.

И покрај бројните обиди да се објаснат овие сигнали, одговорот сè уште не е пронајден. Но, научниците не се откажуваат.

Доаѓа "PUEO" – десет пати почувствителен

Во подготовка е нов експеримент со име "PUEO" (Payload for Ultra-High Energy Observations), кој исто така ќе биде лансиран од балон над Антарктикот. Летот е закажан за декември, а новата опрема ќе биде десет пати почувствителна од онаа на "ANITA".

„Со "PUEO" ќе имаме подобра осетливост и можеби конечно ќе разбереме за што точно станува збор. Најверојатно е во прашање некој тривијален физички ефект кој сè уште не сме го препознале. Но додека не ги исклучиме сите можности, ќе продолжиме да бараме одговори“, изјави Висел.