Голем број жители често седеа зад воланот, иако нивната патна рута беше долга само три километри.

Беше јасно дека граѓаните беа повеќе посветени на автомобилите отколку на пешачењето или возењето велосипед, па затоа целта беше да се создаде поодржлив, позелен и попристапен град до 2026 година.

Воведени се неколку сосема нови линии, а возилата ќе бидат електрични.

Идејата на проектот наречен „InspiRe“ е 90 отсто од населението да биде на помалку од 300 метри од која било станица за јавен превоз, со што ќе се намали зависноста од автомобили. Секој жител треба да биде оддалечен не повеќе од 30 минути од клучните места – медицински центри, училишта, работа и слично.

Пешаците и велосипедистите се на прво место во користењето на јавните површини, по што следуваат јавниот превоз, зеленилото, сообраќајот на локалните жители, паркинзите и транзитниот сообраќај.

На влезот во градот има паркинзи, по што возачот може да се префрли на велосипед или јавен превоз. Цените за паркирање се дизајнирани да ги охрабрат граѓаните да се откажат од своите автомобили и да се одлучат за пешачење или возење велосипед.

Покрај тоа, по должината на новите рути засадени се најмалку 3.000 дрвја, а се користат локални и поиздржливи растителни видови за да се придонесе кон биодиверзитетот и отпорноста на климатските промени.

Целиот проект е вреден околу 325 милиони евра.

Но, она што го разликува ова специфично „реновирање“ на градот е тоа што јавноста е целосно вклучена во секоја фаза од работењето, а еве како тоа изгледа во пракса.

Како сите жители учествуваат во имплементацијата на инфраструктурните работи?

Франција е посебна по тоа што веќе 30 години има независно тело кое организира јавни дебати за теми од јавно значење што би можеле да имаат влијание врз животната средина.

Под слоганот „Вашиот збор има моќ“, секој поединец има можност да го изрази своето мислење за проект што може да влијае на неговиот секојдневен живот и квалитетот на живот.

Вообичаено, инвеститорот кој ги иницира работите контактира со Националната комисија за јавни дебати во Париз со цел да се разговара за спорните прашања. Сите мислења на граѓаните, здруженијата и стопанските комори се слушаат и собираат. Се проценува дека годишно Комисијата организира околу 120 јавни дебати на различни теми. Разговорите обично траат околу три до шест месеци, по што се објавува извештај, а раководителот на проектот има три месеци да одговори на него. Меѓутоа, може да дојде до целосно откажување на проектот доколку се утврди дека не е во согласност со јавните интереси.

Иако станува збор за повеќемесечен процес, организирањето јавни дебати е многу важен дел од работата и никој не го смета за потрошено време.

Во случајот со Клермон-Феран, област со околу 300.000 жители, најмалку 5.000 луѓе дискутирале за стратегии за мобилност, што доведе до 22 конкретни обврски вклучени во официјалниот План за урбана мобилност.

Разговори во гаражи и надомест на штета за трговците

Во текот на изминатите неколку години, биле одржани бројни состаноци и работилници, а беше дизајниран и „инспиративен“ автобус кој посетил 19 општини.

Интересно е што едно од главните правила на комуникација со граѓаните е дека нема официјални обраќања и говори, туку сè се сведува на „дискусија со кафе или аперитив“. Имено, самите граѓани можат да предложат колку треба да бидат широки тротоарите или патиштата, каде треба да поминуваат линиите на јавниот превоз и сл. За време на пандемијата, со локалното население се разговараше и во гаражи или преку апликацијата Зум.

Посебен фокус бил ставен на трговците, бидејќи доколку се изведуваат работи на патиштата, тоа најмногу влијае на испораката на стоката. Сугестиите на граѓаните дека просторот за достава пред зградите не бил соодветен биле земени предвид, а на трговците им бил понуден надомест на штета доколку работите го попречуваат нивното работење. Како што истакнуваат, „работниците помалку се жалат“ ако знаат дека надлежните служби ќе им ја надоместат претрпената штета.

За да можат сите да бидат правилно информирани, редовно се објавуваат извештаи и информации за промените во сообраќајот, се организираат медиумски конференции, а секоја населба е претставена на социјалните мрежи за да можат навремено да следат што се случува во нивната област.

Граѓаните можат да ги испраќаат своите предлози и забелешки преку интернет или по пошта, а посебен тим од 6 медијатори е задолжен да шета низ градот и да ги информира жителите за промените во Клермон-Феран. Кога била воведена велосипедска лента на улица каде што претходно не постоела, медијаторите ги едуцирале граѓаните како најдобро да се снајдат при возењето.

Доколку ни тоа не е доволно, граѓаните можат да ја посетат таканаречената „куќа InspiRe“ каде што можат да ги добијат сите информации за тековните работи како и да ги видат снимките и фотографиите за идниот изглед на градот.

Исто така, беше лансиран и посебен телефонски број, кој примил речиси 2.000 повици од 2021 година.

Раководителите на проектот „InspiRe“ истакнаа дека меѓу нив постои постојана волја да се одговори на сите што е можно попрецизно, со подготвеност да се излезе на терен.

Идејата е дека жителите не треба да бидат пасивни актери, туку активни донесувачи на одлуки. Иако е невозможно да им се удоволи на сите, многу е важно да се слушнат различните мислења.