Ујсал, кој по пензионирањето се посветил на лов по скриени богатства, изјави дека ископувањата го довеле до значајно откритие: подземен град со некропола од саркофази и сложени симболи што ги красат долгите ходници. Тој ја нагласи важноста на ова откритие за христијанскиот свет, сугерирајќи дека би можело да го промени историското разбирање за Првиот собор, кој бил свикан во 325 година од новата ера за да се решат критични теолошки спорови во раното христијанство.

Клучен момент во христијанската историја

Првиот Вселенски собор претставува пресвртница во историјата на христијанството. Свикан бил од цар Константин Велики со цел да ја обедини брзорастечката христијанска заедница и да стави крај на теолошки спорови што ѝ се заканувале со поделба.

Главниот спор се однесувал на учењето на Ариј, свештеник од Александрија, кој тврдел дека Христос бил создаден од Бог во време, а не постоел вечно како Син Божји, еднаков по суштина со Отецот Бог.

Ова учење предизвикало длабока поделба во Црквата, бидејќи го доведувало во прашање самото божество на Христос – суштински елемент за разбирање на спасението во христијанската вера. Ако Христос не е еднаков со Бог, тогаш и неговата способност да донесе спасение и искупување на човештвото станува сомнителна.

На крајот, соборот го донесе Никејскиот Симбол на Верата, потврдувајќи ја едносуштноста на Синот со Отецот и осудувајќи го аријанството како ерес. Соборот исто така го потврди учењето за безгрешното зачнување на Исус Христос, истакнувајќи дека Тој е „роден, не создаден“, што значи дека не е обично создадено суштество, туку вистински Син Божји, произлезен „од суштината на Отецот“ и „едносуштен со Него“.

Откритието што може да ја промени историјата

„Открив подземен град каде што бил одржан Соборот“, изјави Ујсал за новинската агенција "IHA" (İhlas Haber Ajansı).

„Во внатрешноста има статуи на Марија и Исус Христос, 12 олтари што ги опкружуваат и саркофаг со посмртни останки на принцезата Никеја поставен наспроти нив.“ Доколку овие тврдења се потврдат, би можеле да имаат длабоки последици врз историските науки и религиозното наследство.

Ујсал повика турската влада да помогне во официјалното откривање на локалитетот, тврдејќи дека ова може значително да ја зајакне економијата на земјата преку туризам.

„Моето барање до државата е ова место да биде откриено и да ја ревитализира турската економија“, истакна тој.

„Ако овие услови се исполнат, можеме да го претвориме ова место во туристичка атракција со државна поддршка за три до шест месеци.“

Тој понатаму ја објасни потенцијалната економска вредност на локалитетот, тврдејќи дека местото може да претставува резерва вредна 150 милијарди долари – без да се сметаат антиквитетите и историските артефакти што може да се најдат во внатрешноста. Барањето на Ујсал од 50 милиони долари за откривање на локацијата предизвика запрепастување и отвори прашања за етиката на монетизацијата на археолошки откритија.

Првиот Вселенски собор не се занимавал само со теолошки прашања – тој поставил важни преседани за црковно управување и дисциплина. Утврдил единствен датум за празнување на Велигден, обезбедувајќи христијаните низ светот да го слават овој клучен настан од животот на Христос во ист ден. Одлуките на соборот го зацврстија авторитетот на епископите и ги поставија темелите за идната структура на Црквата.

Додека светот со љубопитност ги следи вестите за тврдењата на Ујсал, археолошката заедница и историчарите внимателно ги анализираат. Доколку се потврдат, ова откритие не само што би можело да ја промени историската нарација за Првиот Вселенски собор, туку и да ја нагласи постојаната човечка потрага по разбирање на богатата ткаенина на раната христијанска историја. Светот го чека понатамошниот развој на оваа фасцинантна приказна, која има потенцијал да ја поврзе минатото и сегашноста на неочекувани начини.