Витаминот Д е од суштинско значење за здравјето на коските, мускулите, кардиоваскуларниот систем и бројни метаболички процеси во организмот. Тој има повеќе улоги во телото, вклучително и промовирање на апсорпцијата на калциум во цревата, што овозможува нормална калцификација и раст на коските, намалување на воспаленијата и модулација на растот на клетките.

Сепак, неодамнешни истражувања откриваат загрижувачка статистика – дури 42 проценти од населението страда од недостаток на овој витамин, предупреди д-р Кевин Хафман за Technology Networks.

Симптоми на недостаток на витамин Д:

• слабост и болка во мускулите

• болка во коските

• трнење во рацете и нозете

Истражувањата покажуваат дека недостатокот на витамин Д е поврзан со губење на неуропластичноста на мозокот, влошување на симптомите на синдром на полицистични јајници и, кај бремени жени, зголемен ризик од дијабетес кај нивните деца.

Една неодамнешна студија објавена во European Journal of Cancer го истражуваше влијанието на недостатокот на витамин Д врз смртноста од 18 различни видови рак, како и вкупната смртност поврзана со рак. Заклучено беше дека ниското ниво на витамин Д е поврзано со зголемена смртност од рак, особено кај четири типа: рак на желудник, дебело црево, бели дробови и простата.

Витамин Д и кардиоваскуларни заболувања

Истражувањата покажуваат дека витаминот Д има значајна улога во здравјето на срцето. Тој делува врз ендотелните (внатрешната обвивка на крвните садови) и мазните мускулни клетки, помагајќи во регулацијата на крвниот притисок.

Исто така, е утврдена поврзаност меѓу ниските нивоа на витамин Д и кардиоваскуларните болести кај лица со постоечки ризик-фактори, како што се дијабетес тип 2 или хипертензија.

Во една неодамнешна студија, анализирани беа податоци од 5.684 учесници од Лозана, Швајцарија, со просечно време на следење од 14,4 години. Истражувачите откриле дека недостатокот на витамин Д е поврзан со поголема веројатност за кардиоваскуларни инциденти (срцев удар и мозочен удар), но не и со зголемена вкупна кардиоваскуларна смртност.

Недостаток на витамин Д и сепса

Друга студија објавена во списанието Nutrients го испитуваше влијанието на сериозниот недостаток на витамин Д врз смртноста кај постари лица со сепса.

Истражувачите утврдија дека тежок недостаток на витамин Д е поврзан со зголемена 14-дневна, 28-дневна и вкупна болничка смртност од сепса. Авторите го нагласуваат значењето на витаминот Д во имуниот систем како можен механизам за оваа поврзаност, но истовремено истакнуваат дека „патофизиолошките процеси преку кои недостатокот на витамин Д влијае на смртноста од сепса сè уште не се целосно разјаснети“.

Недостаток на витамин Д и деменција

Порано се веруваше дека раната појава на деменција (пред 65-годишна возраст) има исклучиво генетска основа, но нова студија објавена во JAMA Neurology го оспорува тоа мислење.

Анализирајќи податоци од над 350.000 лица под 65 години во Обединетото Кралство, истражувачите идентификуваа 15 ризик-фактори за развој на деменција, меѓу кои и недостаток на витамин Д. Иако се потребни дополнителни истражувања, оваа студија укажува дека статусот на витамин Д и други модифицирачки фактори би можеле да бидат дел од стратегиите за превенција на деменција.

Извори на витамин Д

Главниот природен извор на витамин Д е сонцето – неговата синтеза се одвива во кожата под влијание на УВ-зрачење. Редовното изложување на сонце е најприродниот начин за обезбедување доволни количини на овој витамин. Обично се доволни 10 до 30 минути неколку пати неделно.

Времетраењето зависи од чувствителноста на кожата на сончеви зраци, бидејќи прекумерното изложување може да го забрза стареењето на кожата и да го зголеми ризикот од рак на кожа. Телото брзо го синтетизира витаминот Д, па затоа е доволно само дел од кожата да биде изложен.

Покрај сонцето, витамин Д може да се внесе и преку исхрана. Најбогати со овој витамин се масните риби – лосос, сабјарка, скуша, бакалар, сардини и конзервирана туна – потоа говедскиот црн дроб, сирењето и жолчките од јајце. Млекото, житарките, сокот од портокал и соините пијалаци често се збогатени со витамин Д.