Досегашните промени во климата долго време биле забележувани, но причините за нив беа делумно нејасни. Сега истражувачите заклучуваат дека денешните климатски обрасци наликуваат на оние пред околу 6.000 години, изјавила д-р Селија Мартин-Пуертас од Одделот за географија на Универзитетот Ројал Холовеј.

Студијата, објавена во научниот магазин „Nature Communications“, ги анализирала седиментите од дното на европските езера, кои ја бележат историјата на сезоните во последните 10.000 години.

Посебно внимание било посветено на „географска ширина на температурата“ – разликата во температурата помеѓу Арктикот и екваторот, која влијае на времето во Европа и на воздушните струи што доаѓаат од Атлантикот.

Со загревањето на Арктикот, географската ширина на температурата се намалува, што го успорува движењето на воздушните струи и ја продолжува летната сезона, вклучувајќи и топлотните бранови. Според резултатите, намалување од еден степен Целзиусов во појасниот градиент го продолжува летото за околу шест дена. Ако загревањето продолжи со сегашното темпо, до 2100 година Европа може да добие дополнителни 42 летни дена, а некои региони дури и до осум месеци летна сезона.

Историски, ова потсетува на условите од пред околу 6.000 години, кога топлиот период траел речиси 200 дена. Иако географската ширина на температурата е природен феномен, човековите емисии на стакленички гасови ја забрзуваат промената, а Арктикот се загрева до четири пати побрзо од глобалниот просек.

„Нашите наоди покажуваат дека ова не е само современ феномен: тоа е повторлива карактеристика на климатскиот систем на Земјата, но сега разликата е во брзината, причината и интензитетот на промените“, истакнува д-р Лаура Боџал, една од авторките на студијата.

Како се загрева Европа во последниве години?

Европа е континентот кој се загрева најбрзо, а градовите особено страдаат поради ефектот на урбан топлотен остров, што ја задржува топлината во асфалтот и бетонските површини.

Летото 2019–2023 покажало дека „сезоните на топлина“ веќе не се ограничуваат само на летото. На пример:

• Атина, Грција, имала долга сезона на високи температури од средината на мај до почетокот на октомври.

• Тирана, Албанија, забележала 143 дена екстремна топлина.

• Лисабон, Португалија, и Мадрид, Шпанија, исто така имале продолжени периоди на високи температури – 136 и 119 дена.

Претходни истражувања покажале дека човечките влијанија врз климата минатата година предизвикале просечно еден дополнителен месец екстремна топлина за околу половина од светската популација.