За време на средбата со својот бугарски колега Румен Радев, хрватскиот претседател го критикуваше ставот кон земјите од Западен Балкан во процесот на европска интеграција.
Хрватскиот претседател Зоран Милановиќ во понеделник во заедничка изјава со својот бугарски колега Румен Радев изјави дека е дрска навреда кон земји како Црна Гора и Северна Македонија да се каже дека Украина е најблиску до членство во Европската унија, a за спорот меѓу Софија и Скопјe изјави дека е нивно внатрешно прашање.
„Ми се чини сè поверојатно дека цинизмот и грубоста на одредени европски структури се незапирливи. Овие луѓе се чини дека се опседнати со Украина како ова да е нивниот начин да останат на власт. Украина е земја во војна без јасно дефинирана територија, која не е во можност да се финансира сама. Да се каже дека Украина е поблиску до членство во ЕУ отколку Црна Гора или Македонија е дрска навреда за тие земји. Тоа е неправедно и нехумано, ние ја уништуваме таа земја“, рече Милановиќ во понеделник во Пантовчак.
Радев верува дека „не би бил добар сигнал за земјите од Западен Балкан ако на Украина ѝ се даде приоритет поради геополитички околности, без да ги исполни критериумите и реформите потребни за членство“.
Тој го мисли истото за Македонија и негира дека Софија го блокира влезот во блокот.
„Бугарија не ја блокира Северна Македонија на патот кон членство во ЕУ. Земјата се блокира себеси затоа што не сака да ги исполни Копенхашките критериуми за членство“, рече Радев, особено оние што се однесуваат на дискриминацијата и човековите права.
Бугарскиот претседател рече дека Софија чека три години од Скопје да „усвои еден услов“, а тоа е вклучување на бугарското малцинство во Уставот на Северна Македонија. Радев изјави дека неговата земја му пристапува на својот сосед „со добра волја“.
„Немаме никакви дополнителни услови освен оние за кои е договорено. Сакаме да го исполниме она што е договорено“, рече Радев кој е во дводневна официјална посета на Хрватска.
„Државата е држава и е мизерно ако мисли дека не може да функционира надвор од Европската Унија. А Северна Македонија не е мизерна“, рече хрватскиот претседател, додавајќи дека тоа е внатрешно прашање на Бугарија и Северна Македонија, иако признава дека некогаш бил на страната на Скопје.
Во мај оваа година, Милановиќ ја посети Македонија, каде што им порача на македонските граѓани да „не бидат жртви на никаква уцена или изнуда кога станува збор за членство во ЕУ“.
Милановиќ истакна дека повеќе нема да се става во позиција да жали за земја што не е во Унијата.
„Постои живот надвор од ЕУ. Тука, Бугарија и Хрватска доживеаа раст во размената, а Бугарите сè уште го немаат еврото. Што значи тоа? Кога ќе влезат во еврозоната, таа размена ќе порасне за уште 100 проценти? Нема причина да се очекува такво нешто. Ако порасне, веројатно нема да биде поради еврото, туку поради структурата на понудата, интересите, нешто што ги надминува бирократските одлуки за заедничката валута“, рече хрватскиот претседател.
Зборувајќи заклучно за проширувањето на ЕУ, Милановиќ рече дека Хрватска „морала да исполни повеќе критериуми од кој било друг“ на патот кон членство и дека поради тоа нема горчина или лутина, но верува дека е реалност дека некои земји од Западен Балкан потенцијално ќе влезат во блокот помалку подготвени од Хрватска, додавајќи дека не мисли дека ова важи и за Украина и дека на таа земја ѝ треба помош за да преживее.
„Не го велам ова за да навредам некого. Напротив, се обидуваме да разговараме реално“, рече Милановиќ.
Милановиќ, исто така, рече дека Украина „ќе влезе во ЕУ без разлика што јас или (премиерот Андреј) Пленковиќ мислиме за тоа“, додавајќи дека земјата била „распарчена од Русите, а потоа ние (Европа)“.
Посетата на бугарскиот претседател на Хрватска е само една од низата средби меѓу Радев и Милановиќ во последните години. Во април, хрватскиот претседател учествуваше на самитот на „Акаба процесот“ во Софија на покана на Радев, а фокусот на разговорите оваа година беше безбедноста во Југоисточна Европа. Тој беше во официјална посета на Софија во мај 2023 година.
Таа тема беше и на дневен ред на денешната посета. „Бугарија и Хрватска се потврдија како важен фактор на безбедноста и стабилноста на југоистокот на Европа“, рече Радев во Загреб.
Бугарија треба да стане нова членка на Еврозоната на првиот ден од следната година, а нејзините граѓани се загрижени дали ќе има значително зголемување на цените. Радев рече дека Бугарија ќе го проучи искуството на Хрватска, членка на Еврозоната од 2023 година, со цел да се спречат негативни последици за нејзините граѓани.
Денес, Радев ќе се сретне и со премиерот Андреј Пленковиќ и со претседателот на хрватскиот парламент, Гордан Јандроковиќ.
