Топењето на глечерите во светот забрзано е во последната деценија, предупредуваат научниците оваа недела, додавајќи дека во наредните години би можело да биде побрзо отколку што претходно се очекувало, што ќе доведе до зголемување на нивото на морето.

Светските глечери, кои се важни регулатори на климата, брзо се топат како резултат на глобалното затоплување.

Во првата глобална процена од овој вид, меѓународен тим истражувачи утврди нагло зголемување на стапката на топење во последната деценија, при што во периодот 2012 – 2023 биле изгубени 36% повеќе мраз во споредба со 2000 – 2011.

Според студијата, светските глечери загубиле околу 5% од својот волумен од почетокот на овој век, со големи регионални разлики – од само 2% загуба на Антарктикот до дури 40% во европските Алпи.

Наодите се „шокантни“, но не и целосно изненадувачки, бидејќи глобалните температури растат како резултат на емисиите на стакленички гасови, изјави Михаел Цемп, професор на Универзитетот во Цирих и коавтор на студијата, објавена во списанието "Nature".

Многу мали глечери „нема да го преживеат овој век“

Цемп истакна дека регионите со помали глечери ги губат побрзо, при што многу од нив „нема да преживеат до крајот на векот“.

Истражувањето – кое го координирале Светската служба за следење на глечерите (WGMS), Универзитетот во Единбург и истражувачката група "Earthwave" – имаше за цел да ги комбинира теренските и сателитските мерења за да создаде референтна процена за загубата на мраз.

Цемп, кој раководи со WGMS, додаде дека набљудувањата на неговиот тим и новите моделирања сугерираат дека топењето на глечерите во овој век ќе биде побрзо отколку што претходно процени Меѓувладиниот панел за климатски промени (IPCC) на ОН.

„Поради ова, се соочуваме со повисоко зголемување на нивото на морето до крајот на векот, отколку што се очекуваше“, изјави тој за "AFP", додавајќи дека губењето на глечерите ќе влијае и на резервите на слатка вода, особено во Централна Азија и Андите.

Глечерите – вториот најголем фактор за растот на нивото на морето

Глечерите се вториот најголем фактор за зголемувањето на нивото на морето, по термалната експанзија на океаните предизвикана од нивното загревање.

Научниците проценуваат дека скоро 2 сантиметри од зголемувањето на нивото на морето од 2000 година досега може да се припише на топењето на глечерите, што значи дека уште речиси 4 милиони луѓе кои живеат на крајбрежјата во светот се изложени на ризик од поплави.

„Стратегија за преживување“

Во моментов, помалите глечери најмногу придонесуваат за растот на нивото на морето, но Мартин Сигерт, професор на Универзитетот во Ексетер, кој не бил вклучен во студијата, истакна дека ова истражување е „загрижувачко“.

Тоа е затоа што студијата предвидува понатамошни загуби на глечерите, а тоа може да укаже и на тоа како огромните ледени покривки на Антарктикот и Гренланд реагираат на глобалното затоплување.

„Ледените покривки сега губат маса шест пати побрзо отколку пред 30 години, а кога тие ќе се сменат, престануваме да зборуваме за сантиметри и почнуваме да зборуваме за метри“, предупреди тој.

Глечерите веќе децении се клучни показатели на климатските промени предизвикани од човекот, а податоците од "WGMS" се собираат повеќе од еден век.

Во 20. век, проценките се засноваа на теренски мерења на околу 500 глечери, но неодамна, сателитите овозможија научниците да следат промени во 275.000 глечери низ светот, користејќи камери, радари, ласери и други методи за мерење на масата на Земјата.

Во јануари, Обединетите нации изјавија дека зачувувањето на светските глечери е важна „стратегија за преживување“ за планетата.

За да се постигне тоа, „мораме да ги намалиме емисиите на стакленички гасови – тоа е истовремено и едноставно и комплицирано“, истакна Цемп.

„Секој десетти дел од степенот на затоплување што ќе го избегнеме ни заштедува пари, ни спасува животи и ни намалува проблеми“, заклучи тој.