Младите во една од најразвиените земји очајни: Вештачката интелигенција и американските царини ги уништуваат шансите за пристоен работен ангажман по факултет

Точка

07/10/2025

14:23

283

Големина на фонт

а а а

За образованите млади во Швајцарија влезот на пазарот на труд станува сè потежок. Најдобар пример за тоа е приказната на Паскал М. (30), кој завршил биологија и екологија, а докторирал географија со највисока оценка. И покрај тоа, по повеќе од 160 испратени пријави, успеал да добие само една слабо платена пракса – и тоа надвор од областа во која посакува да работи.

Според податоците на Федералниот завод за статистика, стапката на невработеност меѓу високообразованите во Швајцарија пораснала од 2,7% во 2021 на 3,2% во 2023 година. Најновите бројки покажуваат дека во август 2025 година во Заводот за вработување („RAV“) биле пријавени 4% повеќе млади академци отколку во претходната година. Најпогодени се професиите во ИТ секторот, администрацијата и канцелариското работење.


Преголема конкуренција на швајцарскиот пазар на труд

Многу млади се пријавуваат на работни позиции за кои се бара далеку поголемо искуство од она што го поседуваат. Други, пак, се соочуваат со проблемот дека за стажантските позиции се сметаат за „преквалификувани“. Во конкуренција за едно работно место често учествуваат и над 90 кандидати.

На Универзитетот во Сент Гален забележуваат пад во бројот на огласи за пракса и почетни позиции. Слични податоци бележи и мрежата на швајцарски универзитетски кариерни центри: од април до јуни 2025 година објавени се 17% помалку огласи отколку во истиот период претходната година.


Економски притисоци и улогата на вештачката интелигенција

Економската неизвесност, зајакнувањето на швајцарскиот франк, царинската политика на САД и слабите економски движења во ЕУ дополнително ја влошуваат ситуацијата. Експертите сметаат дека младите се најпогодени, бидејќи во време на криза компаниите најпрво го ограничуваат вработувањето на почетници.

Дополнителна загриженост предизвикува и развојот на вештачката интелигенција. Според зборовите на американскиот експерт Дарио Амодеи, до 50% од почетните работни позиции за млади академци би можеле да исчезнат во следните пет години, што би ја зголемило невработеноста до 20%. Иако во Швајцарија досега ниту една компанија отворено не признала дека поради „AI“ го намалува бројот на нови вработувања, веќе е очигледно дека се потпираат сè повеќе на автоматизација.

Сепак, експертите нагласуваат дека фирмите и понатаму ќе имаат потреба од млади таленти поради демографските промени и хроничниот недостиг на стручни кадри.