Сеул бил уништен: Ова била една од првите жестоки битки на Студената војна

Точка

26/09/2025

20:32

512

Големина на фонт

а а а

Ослободувањето на Сеул, главниот град на Јужна Кореја, на 26 септември 1950 година, означи клучен пресврт во Корејската војна (1950 – 1953), еден од првите големи конфликти на Студената војна. Оваа операција, позната како Втора битка за Сеул, беше дел од пошироката сојузничка офанзива под водство на силите на Обединетите нации, предводени од САД, по успешното амфибиско истоварување во Инчеон.

Целта беше ослободување на Сеул од севернокорејските сили кои го окупираа три месеци претходно и вртење на текот на војната по почетните порази на Јужна Кореја. Ослободувањето на Сеул им врати надеж на сојузниците, но истовремено ја покажа бруталноста на урбаното војување и постави темел за натамошни судири, вклучувајќи ја и кинеската интервенција.


Историски контекст

Корејската војна започна на 25 јуни 1950 година кога севернокорејските сили, поддржани со советско и кинеско оружје, извршија инвазија врз Јужна Кореја, брзо заземајќи поголем дел од Корејскиот Полуостров, вклучувајќи го и Сеул. Севернокорејската армија, под команда на Ким Ил-сунг, ја искористи слабоста на јужнокорејската војска и сојузничките сили, принудувајќи ги да се повлечат во тесниот периметар околу Пусан.

Во септември 1950 година, генерал Даглас Макартур, командант на силите на ОН, осмисли смел план за амфибиско истоварување во пристаништето Инчеон, 30 километри западно од Сеул, за да нанесе изненаден удар зад непријателските линии. Операцијата „Chromite“, започната на 15 септември, беше изненадувачки успешна, овозможувајќи им на сојузниците брзо напредување кон Сеул.


Тек на битката

Битката за ослободување на Сеул започна на 22 септември 1950 година, кога американските маринци од 1. дивизија, со поддршка на јужнокорејските сили и други единици на ОН, започнаа офанзива од Инчеон кон Сеул. Севернокорејците, под команда на генерал Чое Јонг-гу, биле добро утврдени во градот, користејќи ги зградите и улиците за жесток отпор.

Борбите биле интензивни, со улични судири, минофрлачки напади и тешки загуби на двете страни. Американските маринци, предводени од полковникот Чести Пулер, се соочија со силен отпор на ридот 296 и во предградијата, додека воздушните и артилериските сили на ОН обезбедуваа поддршка. Клучна цел беше ослободувањето на центарот на градот и важни точки како владината зграда „Capitol“.

До 26 септември силите на ОН успеаја да воспостават контрола врз поголемиот дел од Сеул, а на 27 септември претседателот Сингман Ри официјално го прогласи градот за ослободен, иако помали судири продолжија до крајот на месецот.

Фактори за успехот и цената на победата

Ослободувањето на Сеул беше успешно од неколку причини. Планот на Макартур за истоварување во Инчеон беше стратешки генијален бидејќи ги фати Севернокорејците неподготвени, прекинувајќи ги нивните линии за снабдување. Надмоќта на сојузничките сили во воздух и на море овозможи брзо напредување, додека координацијата меѓу маринците, копнените трупи и воздушните сили беше клучна.

Сепак, битката не помина без жртви: севернокорејскиот отпор беше жесток, а урбаната територија го отежнуваше напредувањето. Победата дојде по висока цена: сојузниците претрпеа околу 3.500 жртви (загинати и ранети), додека севернокорејските сили имаа десетици илјади убиени, ранети или заробени. Цивилните загуби беа значајни, со илјадници загинати и ранети поради борбите и разурнувањето на градот.


Последици

Последиците од ослободувањето на Сеул беа далекусежни. Политички, тоа ја врати довербата во јужнокорејската влада и силите на ОН, докажувајќи дека Северна Кореја може да биде поразена. Стратешки, им овозможи на сојузниците да напредуваат кон 38. паралела и понатаму во Северна Кореја, што доведе до кинеска интервенција во ноември 1950 година, кога кинеските сили извршија масовен противнапад.

Сеул повторно падна под севернокорејска контрола во јануари 1951 година, пред конечно да биде ослободен во март истата година. Уништувањето на градот остави длабоки траги: поголемиот дел од Сеул беше уништен, а цивилите претрпеа огромни страдања, вклучувајќи глад и раселување. Ослободувањето на Сеул стана симбол на отпорност, но и потсетник на бруталноста на војната.