Во Турција нема погрешно време за чај. Летото е врело, асфалтот се топи под нозете, но келнерот сепак носи мал послужавник со шолји топол чај. Без мраз, без млеко, без брзање …
Во земјата која е позната како еден од најголемите производители на чај во светот, чајот е многу повеќе од обичен пијалак. Тоа е секојдневна потреба, симбол на гостопримството и друштвен ритуал.
И додека многумина во летните горештини спасот го бараат во ладните напитоци, Турците остануваат верни на својот чај. Зошто?
Пред сè, тоа е прашање на навика. Во Турција чајот е присутен во сите аспекти на секојдневниот живот: од рано наутро до доцна навечер се служи во домовите, на улиците, во канцелариите, продавниците, фризерските салони, па дури и во автомеханичарските работилници. Во многу градови, можете да забележите „чајџии“, мажи со метални послужавници, кои брзо разнесуваат нарачки низ населбите.
Покрај тоа, во турската култура чајот има важно место во комуникацијата. Секој гостин добива чај. Секој разговор започнува и завршува со чај. Без разлика дали договарате брак, преговарате за цената на тепих или едноставно разговарате со пријател, чајот е секогаш тука.
На прв поглед, можеби звучи нелогично: зошто да пиете топол пијалак додека сонцето е немилосрдно? Но, токму тука се крие една интересна физиолошка вистина. Топлиот чај го стимулира потењето, а потењето е природен механизам за ладење на телото. Наместо да го шокира телото, како што тоа често го прави ладниот пијалак, топлиот чај му помага на телото постепено да се адаптира на надворешните температури. Резултатот? Попријатно чувство на свежина отколку после ледена лимонада.
Подготовката на чајот е вистинска мала церемонија
Подготовката на чај во Турција не е препуштена на случајноста, тоа е речиси мала церемонија. Најчесто се користи традиционален двоен котел, познат како „çaydanlık“. Во горниот дел се приготвува густ, ароматичен концентрат од чај, додека во долниот дел се загрева водата. Кога сè е подготвено, секој си ја приспособува јачината на пијалакот. Поблага варијанта со повеќе вода или појак, потемен чај за оние кои сакаат поизразен вкус.
Најпознатиот регион за одгледување чај во Турција е Ризе, кој се наоѓа покрај Црното Море. Таму, на терасовите падини што се спуштаат кон морето, расте најголемиот дел од турскиот чај. Благата клима, обилните дождови и плодната почва создаваат совршени услови за одгледување. Локалното население со гордост тврди дека на нивниот чај не му треба шеќер или парче лимон бидејќи неговиот квалитет и полн вкус се доволни за уживање во секоја капка.
Во земја во која се пијат повеќе од 1.000 шолји чај по човек годишно, не е ни чудо што во средината на јули, на +38 степени, не можете да го слушнете крцкањето на коцките мраз од кафулето, туку познатото чукање на стаклените чаши.