Според извештајот на „Њујорк тајмс“, неколку истакнати десничарски инфлуенсери тврдат дека нивната видливост е драстично намалена откако јавно се судриле со Маск на интернет — што укажува на класичен случај на сомнително ограничување.

Ангажманот паѓа преку ноќ

Тројца истакнати корисници, кои претходно имале огромна интеракција, тврдат дека нивната видливост нагло опаднала во декември, веднаш по нивното соочување со Маск. Нивните објави, кои претходно ги гледале стотици илјади луѓе, сега едвај достигнуваат десетици илјади прегледи.

Тајмингот — сомнителен. Корисниците? Не левичари, туку десничарски профили, дел од истата база што некогаш го поддржуваше Маск.

Што е забрана во сенка и зошто е важна?

„Забраната во сенка“ е контроверзна практика каде корисниците не се официјално блокирани, туку се сокриени од алгоритмот. Нивните објави повеќе не стигнуваат до публиката, а самите корисници не се информирани за тоа. За многумина, тоа е дигитално „исчезнување“, што е речиси невозможно да се докаже.

Идејата дека Маск, познат по критикувањето на цензурата, би ја користел оваа тактика против своите следбеници, претставува неочекуван пресврт.

„Ова е спротивно на средината што тврдеше дека сака да ја изгради“, изјави Ари Кон од Фондацијата за индивидуални права и изразување. „Не можете да се повикувате на слобода на говор додека тајно казнувате луѓе.“

Големи нарачки, голем пад

Анастасија Марија Лупис, со повеќе од еден милион следбеници, некогаш беше доминантна фигура на X, со стотици илјади прегледи по објава. Позната по ширењето крајно десничарски ставови, теории на заговор и дезинформации за вакцините, Лупис го критикуваше Масковото залагање за имиграција во декември, по што нејзиниот ангажман драстично опадна.

За да го провери своето сомневање, таа отвори нова сметка. Резултатот? Новата страница веднаш доби значително повеќе прегледи и лајкови од оригиналната. „Ако го правеше тоа во мали серии, никој немаше да забележи“, изјави таа за „Њујорк тајмс“. „Но, кога ќе почнете да го правите тоа на луѓе со милиони следбеници, сите го забележуваат тоа.“

Уште еден критичар, уште еден пад

Лаура Лумер, друга крајно десничарска коментаторка, доживеа слична ситуација. Откако се судри со Маск околу имиграцијата и ги нарече индиските имигранти „напаѓачи од третиот свет“, нејзиниот профил го изгуби ангажманот и премиум статусот. Дури откако Маск повторно почна да ги лајкува нејзините објави, бројките се вратија.

„Не е фер ова да се нарекува платформа за слобода на говор, а потоа да им се одземе можноста на луѓето да заработуваат“, изјави Лумер за „Њујорк тајмс“.

Забрана во сенка или хаотичен алгоритам?

Иако постои забрана во сенка, таа често се користи како изговор за падот на ангажманот. Алгоритмите се сложени, непредвидливи и честопати дури ни нивните креатори не знаат точно како функционираат.

Сепак, историјата на однесување на Маск покренува сериозни сомнежи. Тој суспендираше новинари, блокираше врски до конкуренти како „Сабстек“ и редовно ги казнуваше критичарите.

Каде е слободата на говорот?

Ако овие обвинувања се покажат како точни, тие ја рушат приказната што Маск ја гради околу слободата на изразување. Замолчувањето на неистомислениците — особено на сопствените поддржувачи — не е само лицемерно, туку и опасно.

За човек кој тврди дека го спасува дигиталниот јавен плоштад, Илон Маск можеби ја контролира дискусијата многу повеќе отколку што сака да признае.