Потпретседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, синоќа во Брисел изјави дека Албанија и Црна Гора постигнале импресивен напредок во процесот на европска интеграција, што треба да ги инспирира другите партнери од Западен Балкан.
По самитот на Европската унија и Западен Балкан, на кој Србија не учествуваше за прв пат, Фон дер Лајен во писмена изјава изјави дека „проширувањето на ЕУ, за прв пат по повеќе од десет години, стана реална можност“.
„Сакам да го пофалам огромниот напредок на Албанија и Црна Гора. Она што го постигнаа е импресивно. Нивниот напредок е импресивен извор на инспирација за другите партнери од Западен Балкан и испраќа силна порака до светот за привлечноста на европската понуда. Тоа е понуда на солидарност, можности и стабилност. За да ја претвориме таа понуда во реалност, интензивно работиме на постепена интеграција“, рече Фон дер Лајен.
Таа изјави дека Планот за раст за Западен Балкан, исто така, служи за оваа цел, благодарение на што земјите од регионот се поинтегрирани во ЕУ од кој било партнер во процесот на проширување претходно.
„Самите инвестиции не можат да генерираат одржлив раст. А реформите без ресурси не можат целосно да се спроведат. Затоа Планот за раст ги комбинира двете: реформи за отклучување на ресурсите и ресурси што овозможуваат реформи. И со таа комбинација, регионот има одредени придобивки од интеграцијата дури и пред полноправно членство. Бидејќи јазот во развојот помеѓу Западен Балкан и ЕУ има ограничени инвестиции, создавање работни места и можности предолго време. Планот за раст се занимава директно со ова, со шест милијарди евра инвестиции. А сега имаме шест амбициозни реформски агенди“, додаде таа, според написите во медиумите од регионот.
Претседателката на Европската комисија посочи дека првите конкретни резултати се веќе видливи, дека се очекува Западен Балкан да порасне за околу три проценти следната година, што „одразува доверба во европската иднина на регионот, влијанието на реформите и придобивките од поблиската економска интеграција со ЕУ“.
„И ќе има уште. Ги интегрираме нашите партнери во Единствената европска платна зона (SEPA). Ова би можело да им заштеди на компаниите и граѓаните до 500 милиони евра годишно. Исто така, заштедуваме време преку нашите „зелени појаси“, кои ќе ги зајакнат синџирите на снабдување, ќе ја подобрат логистиката и ќе го скратат времето на транзит до 80 проценти. А со Планот за раст, економијата на регионот може да се удвои во следната деценија“, изјави таа.
Таа додаде дека инвестицискиот план досега мобилизирал 18 милијарди евра, вклучувајќи шест милијарди евра грантови од ЕУ, и дека повеќе од 68 проекти за финансирање на клучна инфраструктура во транспортот, енергетиката, дигиталната поврзаност и проекти за заштита на животната средина се спроведуваат низ целиот регион.
„Овие инвестиции го прават регионот поконкурентен и подобро поврзан со Единствениот пазар на ЕУ. Да ја земеме вештачката интелигенција за пример: воспоставуваме мрежа на фабрики за вештачка интелигенција низ цела ЕУ и ги отвораме кон Западен Балкан, со антени од фабрики за вештачка интелигенција во Србија и Северна Македонија. Ова ќе им овозможи на компаниите од целиот регион да се поврзат со овие фабрики и да добијат пристап до европската инфраструктура за вештачка интелигенција“, рече Фон дер Лајен.
Таа изјави дека сето ова привлекува приватни инвестиции и додаде дека за време на инвестициските конференции на ЕУ во Албанија и Црна Гора, од приватни инвеститори се обезбедени инвестициски декларации, во вредност од повеќе од четири милијарди евра.
Таа, исто така, изјави дека Заедничкиот регионален пазар е „најбрзиот пат до конкурентност, најдиректниот мост до единствениот пазар на ЕУ и најјасен доказ дека регионот може да дејствува како една единица“.
„Резултатите се јасни. Од 2021 година, трговијата во регионот се дуплираше, трговијата со стоки и услуги се зголеми за 19 проценти, пократките чекања на границите заштедија вкупно повеќе од 20 години време. Затоа сега е време да ги обновиме нашите напори и да ја завршиме агендата на Заедничкиот регионален пазар. Моментумот за проширување со нашите партнери од Западен Балкан никогаш не бил посилен. Ова е историска можност. Да ја искористиме заедно“, додаде таа.
