Европа се обидува брзо да се вооружи. Но, постои проблем. Има премалку квалификувани луѓе за да дизајнираат или произведат количини на материјал потребни за задоволителна европска одбранбена стратегија.
ЕУ вели дека сака 600.000 луѓе да бидат преквалификувани за одбранбената индустрија до 2030 година, а секторот се бори да го одржи чекорот со брзото вработување потребно за да се задоволат потребите за оружје на блокот. „Недостатокот на квалификувани работници стана главно тесно грло. Сите се борат за истите инженери, техничари и програмери и во одбранбениот сектор и во другите индустрии“, изјави за „Euronews“ висок функционер на Комисијата под услов да остане анонимен.
Според Европската одбранбена агенција (ЕДА), секторот директно вработил околу 581.000 луѓе во 2023 година, што е зголемување од 41% во однос на 2021 година, но растот на побарувачката далеку ја надминува понудата. Децениите недоволно инвестирање во одбраната оставија свој белег. Генерации млади инженери ги избраа автомобилската, ИТ или зелената индустрија, наместо „воената“ кариера.
Новата стратегија на Комисијата има неколку клучни столбови. Пилот-проектот „Гаранција за вештини“ е наменет за работници од автомобилскиот сектор и сродните синџири на снабдување кои ги губат своите работни места поради електрификација и реструктуирање, а можат релативно брзо да се преквалификуваат за работни места во одбраната. Понатаму, постои и Платформата на ЕУ за таленти во одбранбената индустрија, што е систем на ваучери за платено приправништво во мали и средни претпријатија, стартапи и компании со двојна намена (цивилно-воени). Во пилот-фазата ќе бидат доделени 300 ваучери за студенти и млади професионалци.
Исто така, се споменува користењето на постојните академии на ЕУ, а вселенската академија „EUSPA“ и Академијата за дигитални вештини веднаш ќе воведат модули поврзани со одбранбените технологии (вештачка интелигенција, квантно пресметување, сајбер одбрана).
Европскиот комесар за одбрана и вселена Андриус Кубилиус нагласил дека целта е годишно да се обучува околу 12% од постојната работна сила во одбранбениот и воздухопловниот сектор и да се привлечат дополнителни 600.000 луѓе до 2030 година. „Сакаме љубопитни и паметни млади луѓе да добијат можност да се запознаат со иновациите во одбранбениот екосистем“, изјавил Кубилиус за идејата зад ваучерите за приправништво.
Експертите предупредуваат дека целта е исклучително амбициозна. За споредба, целиот „Пакт за вештини“ (Pact for Skills) на ЕУ од 2020 година до денес успеал да мобилизира ветувања за околу 2 милиони луѓе во сите сектори заедно, но вистинските бројки се далеку пониски. Одбранбениот сектор се соочува со дополнителни пречки, вклучувајќи долги безбедносни проверки, пониски плати од цивилниот ИТ сектор во некои земји и стигматизација на „воената индустрија“ меѓу помладите генерации.
И покрај тоа, притисокот е голем. ЕУ проценува дека Русија би можела да биде подготвена за уште еден конфликт во Европа до крајот на деценијата, а блокот сака поголемиот дел од новата опрема да биде произведена во Европа. Без доволно квалификувани луѓе, милијарди евра средства би можеле да останат неискористени – или да завршат кај американските производители, пишува „Euronews“.
