Уште од античко време, лековитите растенија и зачини се користеле во традиционалната медицина токму поради нивните корисни ефекти врз дигестивниот систем, а денес науката им дава легитимитет.

Овие пет билки и зачини докажано помагаат во варењето на храната, не само врз основа на народното искуство, туку и врз лабораториски истражувања.

1. Нане

Нането (Mentha piperita) е меѓу најпознатите природни „спасители“ кога станува збор за проблеми со желудникот. Неговата главна активна состојка, ментолот, ги опушта мускулите на цревата и желудникот, ги намалува надуеноста, гасовите и болката, а има и антиинфламаторно и антибактериско дејство.

Клиничките студии покажуваат дека капсулите со масло од нане можат да ги ублажат симптомите на синдром на иритабилни црева (IBS).

Сепак, лицата кои страдаат од горушица треба да бидат внимателни, бидејќи маслото од нане може да го опушти мускулот што спречува желудочната киселина да се врати во хранопроводот. Во тие случаи, благиот чај од нане е побезбедна и попријатна опција.

2. Камилица

Камилицата (Matricaria chamomilla) не е само смирувачки чај. Таа е и природен сојузник на варењето. Традиционално се користи за ублажување на надуеност, грчеви и иритации на желудникот. Секојдневно повеќе од еден милион шолји камилица се пијат ширум целиот свет, а истражувањата покажуваат дека тоа не е без причина.

Студиите врз животни покажале дека екстрактот од камилица може да го намали ризикот од чир на желудникот, благодарение на антиоксидантите што ги содржи. Кај децата, комбинираниот билен чај со камилица им помогнал на дури 57% од бебињата кои имале колики, додека во контролната група тој број бил само 26%.

Камилицата генерално се смета за безбедна, но луѓето склони кон алергии треба да ја користат со претпазливост.

Актерката Џенифер Лорен повеќепати изјавила дека пред важни настани и појавувања на црвениот килим, консумира чај од камилица за да се опушти и да ги смири нервите.

3. Ајован

Семето од ајован (Trachyspermum ammi) кое е задолжително во индиската кујна и Ајурведата, со векови се користи за намалување на гасовите и забрзување на варењето на храната. Неговата активна состојка тимол го стимулира лачењето на желудочната киселина и ензимите, што го олеснува разградувањето на храната.

Истражувањата покажале дека ајванот го забрзува преминувањето на храната низ цревата и го стимулира лачењето на жолчката, додека истовремено ги смирува грчевите во стомакот.

Сепак, жените кои се бремени или дојат треба да избегнуваат големи количини на овој зачин, бидејќи може да биде штетен во високи дози.

4. Анасон

Анасонот (Foeniculum vulgare) во многу култури традиционално се џвака по оброците и тоа со добра причина. Овој ароматичен зачин содржи многу влакна и природната супстанција анетол, која има релаксирачки ефект врз цревните мускули и ја ублажува надуеноста.

Некои истражувања покажуваат дека анасонот може да им помогне на луѓето со синдром на иритабилни црева (IBS) со намалување на болните грчеви. Дури и популарната „бебешка вода“ против грчеви (т.н. gripe water) често содржи токму анасон.

5. Ким

Кимот (Cuminum cyminum) е уште еден стар сојузник за добро варење. Науката потврдува дека ја зголемува активноста на дигестивните ензими, го стимулира лачењето на жолчката и го забрзува разградувањето на храната.

Во една студија на стаорци, кимот го скратил времето на варење за 25%, додека во клиничко испитување, луѓето со синдром на иритабилни црева доживеале значително подобрување по само две недели консумирање концентриран екстракт од ким.

Значи, билките и зачините не можат секогаш да ги заменат лековите, но можат да бидат нежни и природни сојузници на здрава дигестија. Во умерени количини, како дел од исхраната, тие се целосно безбедни и можат да направат видлива разлика.

За многумина, чаша топол чај од камилица или прстофат ким во оброкот може да биде едноставен и вкусен чекор кон подобра дигестија.