Трамп дури и пцуеше додека ги критикуваше и Израел и Иран, откако двете страни се обвинија меѓусебно за кршење на примирјето, посредувано од САД и Катар.

Сето тоа се случи откако Израел обвини дека Иран го прекршил договорот и вети „силен одговор“.

Иран негираше дека истрелал какви било ракети кон Израел, а највисокото безбедносно тело на земјата вети одговор на секој понатамошен израелски напад.

Што знаеме досега?

Непосредно по 7:00 часот по македонско време во вторникот, Трамп објави дека примирјето стапило на сила.

„Ве молам, не го прекршувајте!“, напиша тој на својата платформа „Truth Social“.

Израелската влада соопшти дека го прифатила американскиот предлог за примирје нешто по 8:00 часот, откако Иран сигнализирал дека ќе престане со нападите, доколку тоа го стори и Израел.

Сепак, неколку часа подоцна, Израел го обвини Иран дека продолжил со нападите врз неговата територија.

Трамп за првпат објави дека примирјето е постигнато нешто по полноќ во понеделник, по што додаде дека тоа означува крај на, како што го нарече, „дванаесетдневниот воен конфликт“.

Тоа следеше по нападот на Иран врз американска база во Катар, за кој Техеран тврдеше дека е одмазда за американските напади врз ирански нуклеарни постројки за време на викендот.

Што изјави Трамп?

На „Truth Social“, Трамп го повика Израел да „не фрла бомби“ врз Иран. Подоцна, пред Белата куќа, рече дека е незадоволен од израелското однесување.

„Истрелана беше една ракета, колку што знам, по рокот, и сега Израел одговара. Овие луѓе треба да се смират“, изјави тој.

Во гневен настап додаде дека двете земји „е***о не знаат што прават“. Подоцна, сепак, потврди дека примирјето е сè уште во сила.

Како реагираа Иран и Израел?

Два часа по објавата дека го прифатиле примирјето, Израелските одбранбени сили (IDF) соопштија дека откриле ракети истрелани од Иран.

Министерот за одбрана на Израел, Израел Кац, го обвини Иран за целосно прекршување на условите и нареди продолжување на „интензивни напади врз Техеран со цел спречување на режимските цели и уништување на терористичката инфраструктура“.

Иранската војска негираше дека истрелала ракети по влегувањето во сила на примирјето.

Подоцна, Иранската револуционерна гарда (IRGC) соопшти дека „во последните моменти пред да биде наметнато примирјето, беа погодени воени и логистички центри во Израел“.

Агенцијата „Tasnim“, блиска до "IRGC", објави дека Израел по примирјето започнал „тримесечна воена офанзива“ врз иранска територија.

Врховниот национален безбедносен совет на Иран порача дека на израелските напади ќе следи „одлучен, цврст и навремен одговор“.

Дали примирјето е прекршено?

Израелската армија го обвини Иран дека истрелал ракети врз нивната територија по почетокот на примирјето, што Техеран го негира. Пред примирјето, двете страни разменуваа тешка артилерија.

"IDF" објави дека повеќе удари ја погодиле земјата во ноќта меѓу понеделник и вторник. Спасувачите соопштија дека четири лица загинале, а 22 биле повредени во градот Бершева.

Во исто време, иранските државни медиуми известија дека Иран истрелал последна салва ракети врз Израел.

Во текот на ноќта, иранската државна телевизија објави дека Техеран доживеал најинтензивни напади од страна на противвоздушната одбрана од почетокот на војната на 13 јуни, а граѓаните за "BBC Persian" рекле дека слушнале силни експлозии.

"IDF" изјави дека уништиле ракетен фрлач во западен Иран кој бил „подготвен за напад врз израелска територија“.

Исто така, Техеран соопшти дека уште еден нуклеарен научник бил убиен пред стапувањето на примирјето.

Зошто Израел го нападна Иран?

На 13 јуни, Израел ги нападна иранските нуклеарни и воени објекти, тврдејќи дека Иран е блиску до развој на нуклеарно оружје.

Израел наведе дека немал друг избор освен да нападне, бидејќи дипломатските обиди за ограничување на нуклеарната програма пропаднале. Офанзивата се случи во време на зголемена загриженост за обогатениот ураниум во Иран – клучна компонента за нуклеарно оружје.

Сепак, нема меѓународен консензус колку навистина Иран е блиску до развој на нуклеарна бомба.

Во деновите по нападот, Израел ја гаѓаше иранската инфраструктура која, според нив, можела да биде искористена за развој на нуклеарно оружје.

САД се приклучија на нападите, фрлајќи т.н. „bunker buster“ бомби врз постројката „Фордо“ – нуклеарен објект закопан длабоко под планина близу Техеран.

Какви се нуклеарните способности на Иран?

Иран тврди дека води исклучиво мирољубива нуклеарна програма за цивилна употреба. Меѓутоа, Меѓународната агенција за атомска енергија (IAEA) минатиот месец предупреди дека Иран обогатил над 400 килограми ураниум до 60% чистота – што е блиску до ниво за воена употреба, и значително над она потребно за цивилни цели.

Американски претставници тврдат дека заедничките напади на САД и Израел значително го забавиле иранскиот напредок кон нуклеарно оружје.

Сепак, Хасан Абедини, заменик политички директор на иранската државна телевизија, рече дека трите локации кои ги гаѓале САД биле однапред евакуирани, и дека Иран не претрпел сериозна штета, бидејќи материјалот бил веќе отстранет.