Украинскиот претседател Володимир Зеленски предупреди за заканата што ја претставува Белорусија, чиј авторитарен лидер Александар Лукашенко се смета за близок сојузник на рускиот претседател Владимир Путин.
„Прашајте ги вашите разузнавачки служби што планира Русија ова лето во Белорусија“, изјави Зеленски за новинарите во Вилнус, Литванија. Неговите коментари дојдоа откако владата во Минск објави дека стратешките воени вежби „Запад-2025“, кои ги организира со Русија, ќе се одржат подлабоко во Белорусија.
Important speech from the summit in Vilnius, Lithuania: Zelensky warns of russian operations from Belarusian territory this summer pic.twitter.com/01zEfPUMrK
— Ukraine Front Line (@EuromaidanPR) June 2, 2025
Франк Вјачорка, главен политички советник на белоруската опозициска лидерка Светлана Тихановскаја, вчера за „Њузвик“ изјави дека сценаријата за вежбите ќе вклучуваат „непријателски сценарија“ против Западот.
Иако Лукашенко формално не влегол во војната против Украина, тој им дозволува на руските сили да ја користат белоруската територија за напади од 2022 година. Предупредувањето на Зеленски се однесува на загриженоста дека Путин, користејќи го своето влијание врз Лукашенко, повторно би можел да ја искористи Белорусија како база за напади врз Украина, значително зголемувајќи го ризикот за источната граница на НАТО.
Зеленски ги повика сојузниците да соберат разузнавачки информации за плановите на Минск како дел од заедничките воени вежби закажани за септември. Тој рече: „Ако Русија и Белорусија се доволно храбри да подготват напади таму, тогаш ни треба поголема сила на единство“.
Тој претходно предупреди дека руската обука во Белорусија може да значи „почеток на нова целосна инвазија“, што претставува закана и за Украина и за соседните членки на НАТО.
Вежбите „Запад“ се одржуваат на секои две години од 2009 година, но нема да се одржат во 2023 година. Белорускиот министер за одбрана Виктор Кренин објави дека вежбите оваа година ќе бидат преместени подлабоко во земјата за да се „намалат тензиите“. Но, аналитичарите и украинските претставници стравуваат дека вежбите би можеле да послужат како покритие за распоредување на руски трупи.
Меѓународната мрежа за безбедност и стратешка акција (iSANS), која ја следи ситуацијата во Белорусија, изјави за Newsweek дека нова копнена офанзива од Белорусија во моментов е малку веројатна и дека нема видливи подготовки, но дека е невозможно со сигурност да се предвиди развојот на ситуацијата.
Тие исто така изјавија дека руските вооружени сили продолжуваат да ги користат воздухопловните бази во Мазир и Зјабровка, каде што се стационирани противвоздушните ракетни единици на 1530-тиот противвоздушен одбранбен полк.
Теоретски, белорускиот воздушен простор и територија би можеле повторно да се користат за ракетни напади врз Украина, иако немало такви напади од октомври 2022 година. iSANS додава дека втората фаза од обуката започна во белоруската армија, што подразбира интензивирање на борбената обука што ќе кулминира со вежбите „Запад-2025“.
Украинското Министерство за надворешни работи веќе предупреди во 2023 година за зголемување на белоруските и руските трупи во близина на Гомељ, во близина на украинската граница. Во август 2024 година, министерството изјави дека секое кршење на границата ќе предизвика украински одговор во самоодбрана во согласност со Повелбата на Обединетите нации.
Путин и Лукашенко дополнително го зајакнаа својот сојуз за време на војната, а аналитичарите предупредуваат дека Белорусија сè повеќе станува „милитаризиран сателит“ на Русија. Институтот за проучување на војната објави во декември 2024 година дека Кремљ „се движи кон фактичка анексија на Белорусија“ преку одбранбен пакт и интеграција на воените и економските системи.
Сојузниците на НАТО го засилуваат споделувањето разузнавачки информации пред вежбите „Запад-2025“. Во исто време, ќе се одржи „Тарасис 25“, воената вежба на Заедничките експедициски сили на Северна Европа, која ќе биде најголемата откако се основани мултинационалните сили, според светските медиуми.
