Панкреасот е еден од оние органи што ретко ги спомнуваме сè додека не настане проблем.
Иако тивко работи во сенка, неговата улога во телото е од суштинско значење – од регулирање на шеќерот во крвта до помагање во варењето на храната. Затоа, зачувувањето на неговото здравје е клучно, и тоа е можно со неколку навики што можеме да ги усвоиме секојдневно.
Панкреасот има двојна функција – како егзокрина жлезда произведува дигестивни ензими, а како ендокрина – хормони како инсулин, глукагон и соматостатин, кои се критични за метаболичката рамнотежа. Секојдневно, во зависност од исхраната, овој орган произведува литри сок од панкреасот кои му помагаат на телото да ја разгради храната и да ја искористи енергијата од неа.
Но кога панкреасот ќе се соочи со проблем, последиците можат да бидат сериозни. Панкреатитис – воспаление на панкреасот, може да биде акутен или хроничен, а симптомите, како што се болка, гадење и повраќање, често се игнорираат сè додека состојбата не стане критична. Ракот на панкреасот е уште посериозен, бидејќи обично се дијагностицира во доцна фаза. Дополнително, цисти и цистични тумори можат да создадат дополнителен ризик.
Сепак, постојат навики што навистина можат да направат разлика. Најпрво, важна е редовната физичка активност. Вежбањето не само што помага да се одржи здрава телесна тежина, туку и го подобрува балансот на шеќерот во крвта, ја зголемува чувствителноста на телото на инсулин и го намалува воспалението – сето тоа ја олеснува работата на панкреасот и го намалува ризикот од болести.
Истовремено, исхраната треба да биде балансирана и богата со природни, необработени намирници. Зеленчукот од групата brassica, како карфиол, и лиснатиот зеленчук, се препорачуваат поради антиоксидансите и фитохемикалиите што ја штитат жлездата. Овошје како јаболка, бобинки и цитруси е богато со влакна и витамини. Треба да се избегнуваат слатките, газираните пијалаци и преработената храна кои го оптоваруваат панкреасот и водат кон инсулинска резистенција.
Одржувањето на здрава телесна тежина е директно поврзано со здравјето на панкреасот. Кај лицата со прекумерна тежина, панкреасот е принуден да произведува повеќе инсулин, што го заморува и води до воспаление, дијабетес и зголемен ризик од рак. Редовното вежбање и здравата исхрана се најефикасен начин да се спречи оваа состојба.
Друг значаен аспект е управувањето со стресот. Хроничниот стрес го зголемува нивото на кортизол, што пак води до повисок шеќер во крвта и поголем притисок врз панкреасот. Стресот, исто така, го засилува воспалението во телото. Техники како медитација, длабоко дишење и јога можат да помогнат да се намалат последиците од стресот врз телото.
Не смееме да го занемариме ниту внесот на вода. Доволна хидратација е неопходна за продукцијата на дигестивните ензими и за олеснување на варењето. Водата, покрај тоа, помага да се исфрлат токсините, што го намалува ризикот од панкреатитис.
Клучна улога во зачувувањето на панкреасот има и превенцијата. Раното откривање на болести преку редовни лекарски контроли, особено кај лица со семејна историја на рак или панкреатитис, може да спаси живот. Скринингот, како што е абдоминалниот ултразвук, е едноставен начин да се следи состојбата на овој орган пред да се развијат сериозни симптоми.
Кога зборуваме за превенција на панкреатитис, тука спаѓа сè што претставува здрав начин на живот – откажување од пушење и алкохол, физичка активност, балансирана исхрана и грижа за хидратацијата. Исто така, сите овие фактори помагаат и во намалување на ризикот од рак на панкреасот, кој е еден од најагресивните видови на рак и бара максимална превентивна свест.
Панкреасот можеби не бара многу внимание секој ден, но со вистинските навики – активен живот, правилна исхрана, управување со стресот и редовни прегледи – можете да му овозможите да функционира оптимално. Здравјето на панкреасот е долгорочна инвестиција во здрав и урамнотежен живот.
