По девет месеци во вселената, астронаутите Бери Вилмор и Сунита Вилијамс конечно се вратија на Земјата. Нивната мисија требаше да трае само осум дена, но поради дефект на леталото меѓу ѕвездите, тие останаа подолго од планираното. Кога излегоа од капсулата, светот беше шокиран – тие се промениле како да поминале девет години таму горе. За тоа постои научно објаснување.
Мисијата, планирана да трае осум дена, за малку ќе се претвори во приказна без крај, како онаа што ја гледавме во филмот „Гравитација“. За среќа, Бери Буч Вилмор и Сунита Суни Вилијамс не ја доживеаја судбината на Џорџ Клуни и Сандра Булок. Кога грешката на леталото беше поправена, по девет исцрпувачки месеци, астронаутите на американската вселенска агенција НАСА конечно се вратија дома. Додуша, малку поинаку од кога се вивнуваа меѓу ѕвездите …
Мисијата, планирана да трае осум дена, за малку ќе се претворела во приказна без крај, како онаа што ја гледавме во филмот „Gravity“. За среќа, Бери Буч Вилмор и Сунита Суни Вилијамс не ја доживеаја судбината на Џорџ Клуни и Сандра Булок. Кога грешката на леталото била поправена, по девет исцрпувачки месеци, астронаутите на американската вселенска агенција НАСА конечно се вратија дома. Додуша, малку поинаку од кога се вивнуваа меѓу ѕвездите …
Научниците предупредија дека може да се соочат со сериозни здравствени проблеми поради непланиран продолжен престој на Меѓународната вселенска станица. Неверојатните фотографии пред и потоа од мисијата ги откриваат застрашувачките ефекти што може да ги има продолжениот престој во вселената врз човечкото тело.
Измиениот изглед и драстичното намалување на килограмите се всушност најблагите работи што им се случиле. Експертите истакнуваат дека во наредните години, астронаутите би можеле да се соочат со посериозни проблеми, вклучително и зголемен ризик од сериозни болести. Во секој случај, ги очекува долг период на адаптација на копнените услови и интензивни прегледи.
Испиен изглед и драстичното намалување на килограмите се всушност најблагите работи што им се случиле. Експертите истакнуваат дека во наредните години, астронаутите би можеле да се соочат со посериозни проблеми, вклучително и зголемен ризик од сериозни болести. Во секој случај, ги очекува долг период на адаптација на земјените услови и интензивни прегледи.
Познато е дека во услови без гравитација се губи густината на коските и мускулната сила, кожата станува потенка за 20%, итн. Сепак, сите кои се подготвуваат за ѕвездени патувања се запознаени со ризиците и предизвиците кои ги очекуваат, а меѓу нив се и таквите драстични промени.
Кога човечкото тело е во бестежинска состојба, водата од која во голема мера е сочинето циркулира многу побрзо. НАСА вели дека преку 5,6 литри вода може да се пренесат од долниот дел на телото во горниот дел од телото. Ова е причината зошто лицата на астронаутите понекогаш изгледаат подуени, а нивните нозе тенки и слаби. Овие нарушувања обично исчезнуваат по три дена на Земјата. Меѓутоа, астронаутите може да доживеат оштетување на видот поради притисокот во нивните глави како резултат на водата што циркулира низ нивните тела, а некои пријавиле и намалени когнитивни способности. Количината на крв во телото може да се намали толку многу што срцето и крвните садови работат послабо, наведува НАСА.
Хрватскиот бригадир, Томислав Барчан, директор на Институтот за воздухопловна медицина, за „RTL“ открил зошто астронаутите толку многу остареле во вселената и дали ќе продолжат да изгледаат како сега, по слетувањето на Земјата.
„Нема. Имено, во услови на микрогравитација има помало активирање на локомоторниот систем. Од една страна, настанува мускулна атрофија. Коските се проретчуваат, стануваат потенки. Паѓа и силата, бидејќи нема потреба од движење. Од друга страна, вака изгледаат и поради едем на лицето. Во нормални услови, човекот додека стои и лежи, генерално крвта оди надолу. Овде тоа го нема – многу крв се задржува во главата и мозокот, се создава проблем со оптичкиот нерв, синусите го намалуваат сетилото за мирис … Друга важна работа е рамнотежата. Дури после неколку дена тие добиваат нормално чувство бидејќи нема стимулација на рецепторите за рамнотежа, па се имаат мачнина и им се лоши. Но, тие се приспособуваат на се“, наведува Барчан.
Оваа приказна била дополнително опасна, бидејќи практично се работи за најстарите астронаути – Сани има 59 години, а Буч 62.
„Тоа се луѓе кои веќе „паднаа“ и по силата и по моториката. Впрочем, деветмесечниот престој во вселената беше апсолутно непланиран. Во врска со тоа дошло до намалување на коскената маса, мускулната маса и силата“, вели бригадирот.
„И радијацијата во вселената многу влијае на човечкото тело. Исто така, тоа ќе биде голем проблем за време на летот до Марс за кој се зборува. На Марс нема магнетно поле кое би нè штитело, 98% се протони или јадра на хелиум кои всушност продираат во сè, и за тоа нема заштита. Тие делуваат на нашите нуклеински киселини, односно на генетскиот состав, а нови истражувања покажале и дека оштетените клетки даваат сигнал на здравите клетки како би можеле малигно да алтерираат.“
Најмал проблем е психичката и психолошката состојба, вели бригадирот Томислав Барчан и објаснува како изгледа процесот кај воените пилоти.
„Се прави селекција, тие мора да имаат когнитивни способности, отпорност на стрес заедно со моторички вештини … Затоа, внимателно ги избираме луѓето што ќе ги пуштиме да летаат на рафал, што вреди стотици милиони евра. Нема да дозволиме било кому, мора да избереме луѓе кои ќе го направат тоа на најдобар можен начин. Американците имаат многу повеќе ресурси, секако, тие сигурно максимално здрави влегле во целата приказна, моторички подготвени и исклучително отпорни на стрес“, заклучил.
