Супервулкан се буди, може да убие 90.000 луѓе за миг! Овие области се загрозени од катастрофа од епски размери

Точка

11/02/2025

19:50

2.668

Големина на фонт

а а а

Супервулканот се буди. Џебовите од магма во Јелоустоун се загреваат, а сега се предвидува дека следната ерупција ќе се случи на североистокот од националниот парк.

Научниците велат дека магмата активно се загрева во оваа област, додека на западната страна започнува да се лади и зацврстува. Во случај на ерупција на овој супервулкан, научниците предупредуваат дека може да следи „нуклеарна зима“ и дека 90.000 луѓе би можеле веднаш да умрат.


Иако има „огнена репутација“, Јелоустоун најверојатно нема да еруптира за стотици или илјадници години, пишува Business Today.

„Секоја таква ерупција се очекува да се случи далеку во иднината“, вели Нинфа Бенингтон, вулкански сеизмолог од хавајската опсерваторија за вулкани.

Револуционерна студија објавена во Nature минатиот јануари откри дека магмата не е сместена во еден огромен резервоар. Наместо тоа, таа се наоѓа во четири посебни комори, од кои некои се поблиску до условите за ерупција од другите. Научниците користеле магнетотелуричен метод за откривање скриени џебови од магма преку мерење на магнетни полиња.


За разлика од постарите студии кои се фокусирале на земјотресни бранови, овој метод дава попрецизен преглед на подземната активност во Јелоустоун.

Во близина на куполата Саур Крик, магмата допира врела карпа од мантијата, што ја одржува во течна состојба. Во меѓувреме, магмата под западниот дел нема таков извор на топлина, па е поврзана со поголема веројатност за ладење и зацврстување во цврсти карпи.

Три супер ерупции во последните 2,8 милиони години

Супервулканот Јелоустоун еруптираше три пати во последните 2,8 милиони години. Овие три огромни ерупции го покрија околниот пејзаж со пепел.

Последната „супер ерупција“ се случила пред 640.000 години, кога била формирана калдера (кратер).

Новите податоци за волуменот на магмата го надминуваат оној од претходните експлозивни настани, но условите за ерупција сè уште не се исполнети, пишува Business Today.


Магма заробена во карпите како вода во сунѓер

Магмата е сместена како вода во сунѓер, заробена во порите на карпите. За да дојде до ерупција, најмалку 40 проценти од овие пори мора да бидат исполнети со течна магма. Сегашните проценки покажуваат дека тој процент е само 20%, што е далеку од доволно за да се предизвика експлозивен настан.

Загревањето на мантијата може постепено да ја зголеми подвижноста на магмата низ десетици илјади години. Ако магмените џебови на североистокот од паркот продолжат да бидат во контакт со овие извори на топлина, условите може да се променат и да се преминат кон ерупција во далечната иднина.

Научниците не се сигурни дали магмата ќе достигне ниво на ерупција пред да исчезне нејзиниот извор на топлина. Иднината на Јелоустоун зависи од овие длабоки, невидливи интеракции – бавниот процес кој ја обликува експлозивната потенцијалност на паркот.


Што ќе се случи во случај на ерупција?

Научниците претходно рекоа дека ерупцијата на супервулканот Јелоустоун може да ги покрие Соединетите Држави со „нуклеарна зима“, покривајќи огромна површина до 1.600 километри од националниот парк со дебел слој пепел.

Дополнително, ерупцијата може да убие околу 90.000 луѓе веднаш.

За среќа, според нивните наоди, научниците заклучиле дека супервулканот најверојатно нема да еруптира во блиска иднина. Иако новите откритија не го менуваат нивото на ризик од вулканите, тие велат дека сега имаат попрецизно разбирање за тоа што се случува под површината на Земјата.

„Тоа е малку како да добиете нов објектив за стара камера. Тоа е истата камера, но сега имате подобра резолуција. Гледате појасно“, изјави геофизичарот Мајкл Поланд за New York Times минатата година.

Ако Јелоустоун еруптира...


Познатиот физичар Мичио Каку одамна предупреди дека ако супервулканот Јелоустоун еруптира во категорија осма, само 30 од 50 американски држави би можеле да останат во „Зона 1“, која е во радиус од 150 километри. Околу 70.000 луѓе ќе умрат веднаш. „Зона 2“, која започнува по 150 километри, ќе биде покриена со 10 метри вулканска пепел на 450 степени Целзиусови, објасни тој.

„Само по 'втората зона' шансите за преживување се подобруваат, но ако има ерупција, побрзо одете на исток“, рече Каку во 2019 година.

Надвор од „Зона 6“ е местото каде што луѓето би можеле да бидат најбезбедни во САД на краток рок, но сè уште зависи од насоката на ветерот.

„Заборавете на сликата на плишаното мече кое го претставува Јелоустоун. Овде зборуваме за заспан Гоџила. Ако има ерупција од категорија 8, САД ќе бидат буквално уништени“, изјави Каку.


Каку објасни дека ако вулканот стане активен, патиштата ќе бидат „затнати“, што ќе го направи невозможното движење низ вулканската пепел.

Супервулканот Јелоустоун, кој се наоѓа во северозападниот дел на Вајоминг во Националниот парк, е еден од најголемите вулкани во светот. Областта е под постојан мониторинг од Геолошкиот институт на САД (USGS) и опсерваторијата за вулканот Јелоустоун.