Здравјето на бубрезите е од клучна важност за целокупното здравје на организмот, а еден од најсигурните показатели за нивната функција е нивото на креатинин во крвта.
Креатининот е нус продукт произведен при разградувањето на креатинот во мускулите и покажува колку добро бубрезите ги филтрираат отпадните производи од крвта. Промените во нивото на креатинин може да укажуваат на различни здравствени проблеми, и затоа е важно да се разјасни што значат високите и ниските нивоа на креатинин.
Што значат високи и ниски нивоа на креатинин?
Нивоата на креатинин се различни во зависност од лабораторијата, но обично опсегот за нормални вредности е помеѓу 0,2-1,2 mg/dL или 0,3-1,4 mg/dL. Високите нивоа на креатинин обично укажуваат на проблеми со бубрезите, бидејќи ако тие не работат правилно, креатининот се акумулира во телото. Најчесто, високото ниво на креатинин сигнализира намалена функција на бубрезите.
„Кога бубрезите не функционираат како што треба, креатининот се акумулира и зголемува во телото, што може да укаже на абнормалности во функцијата на бубрезите“, објаснува нефрологот д-р Упал Сенгупта.
Додека високиот креатинин може да укаже на бубрежна дисфункција, ниското ниво на креатинин може да укаже на намалена мускулна маса, а не секогаш на проблеми со бубрезите.
Симптоми на абнормални нивоа на креатинин
Високи нивоа на креатинин (ниска гломеруларна филтрација) може да предизвикаат симптоми како:
• Губење на апетит
• Гадење и повраќање
• Слабост и анемија
• Висок крвен притисок
• Отежнато дишење
• Оток
Ниски нивоа на креатинин обично не предизвикуваат симптоми, но можат да бидат показател за намалена мускулна маса. Во такви случаи, фокусот треба да биде на зголемување на мускулната маса.
Фактори кои влијаат на нивото на креатинин
Клучен фактор за нивото на креатинин е здравјето на бубрезите. Ако тие не работат ефикасно, креатининот не се излачува правилно, што доведува до негово зголемување во крвта. Оние со поголема мускулна маса обично имаат малку повисоки нивоа на креатинин.
Колку често треба да го проверувате нивото на креатинин?
Препорака е луѓето со фактори на ризик за бубрежна болест (висок крвен притисок, дијабетес, семејна историја на бубрежна болест или покачен креатинин) да го следат нивото на креатинин секои 3-6 месеци.
„Луѓето без фактори на ризик треба да имаат рутински прегледи, барем еднаш годишно“, препорачува д-р Сенгупта.
Промени во животниот стил за здрави нивоа на креатинин
Здравјето на бубрезите може да се одржи преку неколку промени во животниот стил:
• Чувајте го крвниот притисок и шеќерот во крвта под контрола.
• Пијте доволно вода за да избегнете дехидрација.
• Користете лекови внимателно и само како што е препорачано од лекар.
• Редовно вежбајте за подобрување на мускулната маса.
• Ограничете го внесот на сол.
Редовното следење на нивото на креатинин е важно за рано откривање на проблеми со бубрезите. Високото ниво може да укаже на намалена функција на бубрезите, додека ниското ниво може да укаже на намалена мускулна маса. Одржувањето на здравиот начин на живот е клучно за добро здравје на бубрезите и оптимално ниво на креатинин.