Исхраната приспособена за лица со дијабетес тип 2 се темели на избор на квалитетни намирници кои помагаат во одржување стабилно ниво на шеќер во крвта. Тоа вклучува јаглехидрати од природни извори како зеленчук, овошје и интегрални житарки, млечни производи со помалку маснотии, масна риба која поволно влијае на здравјето на срцето – како лосос, туна, скуша или сардини – како и незаситени масти од маслиново масло, авокадо и јаткасти плодови.

Сепак, успешното управување со дијабетесот не се сведува само на тоа што се јаде, туку и на свесно ограничување на одредени намирници. Некои од нив можат да предизвикаат нагли скокови на глукозата во крвта и долгорочно да го зголемат ризикот од развој на дополнителни здравствени проблеми, поради што е важно да се избегнуваат или да се консумираат со голема претпазливост.

Сè е во умереноста и внимателниот избор на намирници за урамнотежена контрола на шеќерот во крвта. Треба да се јаде балансирана и здрава храна и да се избегнуваат рафинирани јаглехидрати кои нагло го зголемуваат шеќерот. Исто така, треба да се избегнуваат заситени масти кои се наоѓаат во масното месо, полномасните млечни производи и пржената храна, бидејќи лицата со дијабетес тип 2 имаат зголемен ризик од срцеви заболувања – вели диететичарката Ејми Кимберлејн, портпаролка на „American Academy of Nutrition and Dietetics“.

Здравата исхрана може да помогне и во регулирање на телесната тежина, а губењето само пет до седум килограми може да придонесе за подобра контрола на шеќерот во крвта, според „American Diabetes Association“ (ADA). Истражувањата покажуваат дека намалувањето на телесната тежина може да ја подобри и чувствителноста на инсулин, што значи дека телото подобро реагира на овој хормон. Една помала студија објавена во списанието „Nutrition & Diabetes“ покажа дека жените кои успешно одржувале пониска телесна тежина имале подобра чувствителност на инсулин во споредба со оние кои никогаш не слабееле.

Студија од 2020 година, која опфатила 100 лица со дебелина, покажала подобрувања во нивото на холестерол, триглицериди, шеќер во крвта и чувствителноста на инсулин по намалување на телесната тежина.

За да одржите стабилно ниво на шеќер во крвта и да избегнете дебелеење, се препорачува да ги ограничите или целосно да ги исфрлите следниве намирници:

Пијте газирана вода со ароми наместо овошни сокови

Иако целото овошје содржи корисни влакна, со овошните сокови не е ист случај – дури и кога се 100% природни. Соковите содржат концентрирани количини фруктоза и предизвикуваат нагол скок на шеќерот. Освен тоа, не заситуваат како целото овошје бидејќи не содржат влакна.

Заменете ги со газирана вода со природни ароми – со додаток на лимон, лимета, краставица или нане.

Заменете ги „белите“ јаглехидрати со интегрални житарки

Рафинираниот скроб од бел ориз, тестенини и бел леб се однесува како шеќер. Наместо тоа, избирајте интегрални житарки – кафеав ориз, овес, јачмен, интегрален леб.

При купување, внимавајте првата состојка да биде наведена како „цело зрно“.

Прескокнете ги шеќерите и засладените пијалаци

Намирниците кои главно содржат преработени шеќери, како повеќето десерти, бонбони и газирани пијалаци, спаѓаат во јаглехидрати со лош квалитет и се најлошото што можете да го консумирате ако имате дијабетес тип 2. Освен што немаат нутритивна вредност, предизвикуваат нагол скок на шеќерот во крвта и придонесуваат за зголемување на телесната тежина.

Рафинираните јаглехидрати го креваат нивото на шеќер во крвта. Тогаш телото произведува повеќе инсулин за да го намали, а инсулинот е хормон кој складира масти – што значи дека телото ги претвора овие јаглехидрати во масни наслаги на бутовите, стомакот и колковите – објаснува Кимберлејн.

Наместо слатки, избирајте овошје како јаболка, бобинки, круши или портокали – тие содржат влакна кои ја забавуваат апсорпцијата на глукозата. За уште подобра контрола на шеќерот, комбинирајте овошје со протеини, на пример со путер од кикиритки.

Кимберлејн предупредува дека и овошјето го зголемува шеќерот, па советува да се консумира кога нивото на шеќер веќе не е покачено – приближно три часа по оброк.

Избирајте свежо овошје наместо сушено

Иако сушеното овошје содржи влакна и хранливи материи, поради отстранувањето на водата лесно се претерува со количината – многу е полесно да се изеде една рака суво грозје отколку свежо грозје.

Иако е поздраво од бисквити, и понатаму го покачува шеќерот. Избирајте цело овошје со повеќе влакна и понизок гликемиски индекс.

Избирајте млечни производи со помалку масти

Заситените масти од млечните производи го зголемуваат лошиот (LDL) холестерол и ризикот од срцеви заболувања, а можат и да ја влошат инсулинската резистенција.

Избегнувајте павлака, полномасен јогурт, сладолед, крем сирења и сирења од полномасно млеко. Избирајте варијанти со понизок процент на масти.

„American Heart Association“ (AHA) препорачува заситените масти да не сочинуваат повеќе од 5 – 6% од дневниот внес на калории – за лице кое внесува 2.000 калории, тоа е околу 13 грама заситени масти дневно.

Јадете немасни извори на протеини наместо масно месо

Избегнувајте масни парчиња месо како обично мелено месо, колбаси, сланина и ребра. Тие содржат заситени масти кои го покачуваат холестеролот и предизвикуваат воспаленија, дополнително зголемувајќи го ризикот од срцеви заболувања.

Избирајте пилешко и мисиркино месо без кожа, риба, морски плодови, свинско филе, говедско месо.

Ограничете индустриски грицки и пекарски производи

Чипс, бисквити, переци, крофни, колачи и слично често содржат трансмасти – најопасниот вид масти за дијабетичари. Тие го зголемуваат лошиот, а го намалуваат добриот холестерол и го зголемуваат ризикот од срцеви заболувања.

Добрата вест е дека транс мастите денес се наведуваат на декларациите – избирајте производи со 0 g трансмасти, но проверете и дали не содржат „делумно хидрогенизирани масла“.

Избегнувајте пржена, похувана и масна храна

Помфрит, пржено пилешко и чипс се полни со масти и калории бидејќи впиваат многу масло, а често се и похувани. Таквата храна може да предизвика дебелеење и подолго време да го одржува шеќерот покачен. Многу пржени намирници содржат и трансмасти.

Заменете ги со печење, подготовка на скара или во рерна со вентилатор или во фритеза на топол воздух.

Ако консумирате алкохол, нека биде умерено

Пред консумирање вино или коктели, консултирајте се со лекар – алкохолот може да влијае на нивото на шеќер. Ако добиете дозвола, ограничете го внесот: една чаша дневно за жени, две за мажи. Една порција е: 1,5 cl жесток пијалак, 1,5 dl вино или 3,5 dl пиво.

Алкохолот се разградува во црниот дроб – исто како и лековите за дијабетес, па тоа може да биде дополнително оптоварување. Ако користите инсулин, алкохолот може да предизвика низок шеќер, особено ако не јадете – предупредува Кимберлејн.

Подобри опции се жестоки пијалаци со диетални пијалаци, минерална вода или мраз, додека треба да се избегнуваат коктели со шеќер, сокови или слатки ликери.

Избегнувајте „природни“ засладувачи кои го покачуваат шеќерот

Многумина мислат дека „природните“ засладувачи како медот и јаворовиот сируп се безбедни, но телото не прави разлика меѓу видовите шеќер – сите ги преработува на ист начин.

Значи, и природните засладувачи го зголемуваат шеќерот во крвта. Најдобро е постепено да се намалуваат додадените шеќери и да се научи да се ужива во природниот вкус на храната.