Над 180.000 предвремени смртни случаи во Европа во 2023 година се последица на долготрајната изложеност на ситните суспендирани честички (ПМ2.5) над ограничувањето од СЗО, соопштува Европската агенција за околина во својата најнова процена за влијанието на загадениот воздух врз здравјето.
Извештајот со наслов „Штетата по човековото здравје од нечистиот воздух во Европа: Состојба на товар на болести, 2025“, го потврдува континуираниот тренд во последните 19 години.
Според агенцијата, смртните случаи поврзани со ПМ2.5 честички се намалиле за 57 отсто од 2005 година, што значи дека Европската унија веќе ја надминала својата цел на акцискиот план за нулта контаминација од намалување од 55 отсто до 2030 година, седум години пред рокот.
Извештајот проценува дека доколку нивото на контаминација би било во состав со насоките на СЗО во 2023 година, би можело да се избегнат околу 182.000 смртни случаи поврзани со ПМ2.5 честичките, 63.000 со озон и 34.000 со јагледор диоксид ширум ЕУ.
Без оглед на напредувањето, „EEA“ предупредува дека 95 отсто од жителите во европските градови сѐ уште се изложени на ниво на контаминација која значајно е над препораките на СЗО, а најголемиот здравствен товар и натаму го носат источните и југоисточните региони во Европа.
Загадувањето ги влошува хроничните болести
Освен смртноста, контаминацијата на воздухот придонесува и во влошување на болестите, вклучувајќи астма, болести на срцето, мозочен удар и канцер на белите дробови. Најновите докази исто така контаминацијата на воздухот ја поврзуваат со порастот на деменција за која се вели дека можеби станала поголем здравствен проблем од некои други состојби поврзани со контаминацијата на работите во околината.
Резултатите биле соопштени на Форумот на ЕУ „Чист воздух“ одржан во Бон на 1 и 2 декември.
Состојбата во Македонија
Според податоците кои ги објави Европската агенција за животна средина, во Македонија во 2023 година починале 2.667 луѓе од причини директно поврзани со загадувањето на воздухот, во Албанија починале 3.551 човек, а во Босна и Херцеговина 4.783 лица
Македонија, Албанија, Косово, Србија и Босна и Херцеговина се земјите чии жители се најзасегнати од долготрајната изложеност на загаден воздух.
Европската агенција констатира дека, иако е постигнат значителен напредок во намалувањето на загадувањето на воздухот, 95% од жителите на урбаните средини во Европа остануваат изложени на концентрации на загадувачи на воздухот над препораките на Светската здравствена организација (СЗО).
