Анализата на растителниот материјал пронајден во дупките сугерира дека местото на почетокот служело како пазар, а подоцна се претворило во сложен систем за сметководство и евиденција, објаснува тимот предводен од археологот Џејкоб Бонгерс од Универзитетот во Сиднеј.

„Зошто би направиле древните народи повеќе од 5.000 дупки во подножјето на јужен Перу? Дали биле градини? Резервоари за вода? Или имале земјоделска функција?“, се прашува Бонгерс, па додава: „Не знаеме со сигурност зошто се тука, но добивме ветувачки нови податоци кои даваат важни траги и поддржуваат нови теории за користењето на ова наоѓалиште.“

Мистерија долга километар и пол

Монте Сиерпе претставува монументално дело на пејзажно инженерство. Појасот од околу 5.200 дупки се протега на 1,5 километар, а се состои од вдлабнатини ископани во седимент, од кои некои се внимателно зајакнати со камења. Таквиот потфат барал огромно планирање и бројна работна сила, што поттикнало најразлични теории за неговата намена – од градинарство до собирање вода од магла.

Траги постари од Инките

Тимот на Бонгерс се надоврзал на претходните претпоставки дека Инките го користеле местото како систем за собирање даноци. Тие спровеле опсежно теренско истражување, го мапирале подрачјето со дронови и ги анализирале седиментите од дупките за да утврдат што се наоѓало во нив и од кое историско време потекнуваат.

Иако првично се сметало дека Монте Сиерпе е дело на Инките, кои во регионот пристигнале околу 1400 година, новите докази укажуваат на поинаков заклучок. Пред нив, на тоа подрачје со векови живеела културата Чинча.

Датирањето на дрвениот јаглен пронајден во една од јамите покажало дека потекнува од период меѓу 1320 и 1405 година, што значи дека материјалот е постар од доаѓањето на Инките. Тоа укажува дека членовите на културата Чинча биле оние што го изградиле и користеле ова место, што дополнително го потврдуваат и фрагментите керамика од истото време.

Од пазар до даночен регистар

Најзначајното откритие се крие во самата содржина на дупките. Микроботаничката анализа на седиментите открила зрна скроб и полен од пченка, киноа, треви како пченица и јачмен, како и тикви. Пронајдени се и остатоци од троскот и врба, растенија што се користеле за изработка на кошници.

Сите овие траги заедно укажуваат дека во дупките, веројатно во кошници, се чувале прехранбени растенија подготвени за транспорт.

„Ова е навистина фасцинантно“, истакнува Бонгерс.

„Можно е ова да била древна пазарна локација, нешто како денешен базар. Знаеме дека предколумбиското население овде броело околу 100.000 луѓе. Можно е трговци, земјоделци и рибари да се собирале на ова место за да разменуваат производи како пченка и памук.“

Меѓутоа, воздушните снимки откриле образец што не се гледа од земја. Дупките се групирани во блокови кои, според истражувачите, неверојатно потсетуваат на khipu – древен систем на Инките за сметководство со јажиња и јазли, каков што бил пронајден во истата долина.

Ова укажува дека Инките можеби подоцна го пренамениле местото за наплата на даноци, користејќи ги дупките како евиденција за давачки и приходи.

„Во основа, овие дупки ги сметам за вид на општествена технологија што ги обединува луѓето, а подоцна прераснала во голем систем за сметководство под империјата на Инките“, вели Бонгерс.

„Сè уште има многу прашања – зошто ваков споменик постои само тука, а не и низ целите Анди? – но сè повеќе се приближуваме до разбирањето на ова мистериозно место. Навистина е возбудливо.“

Следниот чекор на тимот е втората фаза од теренските истражувања, која ќе вклучи собирање нови примероци, дополнително датирање на повеќе дупки и истражување на локалните khipu системи, за да се потврдат овие фасцинантни откритија.

Истражувањето е објавено во научното списание "Antiquity".