Но, ова веројатно ќе биде тешко поради повеќе причини, пишува Дојче Веле. Исто така, постои спор околу тоа кој треба да ја преземе одговорноста за безбедноста во Појасот Газа во иднина.

Што понатаму со Хамас? Според планот на американскиот претседател Доналд Трамп, оваа терористичка група во палестинскиот Појас Газа треба целосно да биде разоружана. Но, тоа сè уште не се случило. Според извештаите на израелските медиуми, вклучувајќи го и „Џерусалим пост“, исламистичката милитантна организација моментално е вклучена во вооружен конфликт со сопернички групи.

Наводно, најмалку 32 лица загинале во овие судири. На социјалните мрежи кружат видеоснимки за кои се тврди дека прикажуваат борци на Хамас како егзекутираат или мачат наводни соработници со Израел. Оваа група одамна е прогласена за терористичка организација во Германија, Европската Унија, Соединетите Американски Држави и неколку други земји.

Дали разоружувањето на Хамас ќе успее во овој момент е неизвесно. Американскиот претседател Трамп даде контрадикторни изјави. „Практично целиот регион го поддржува планот за итна демилитаризација на Газа, разоружување на Хамас и крај на секоја закана за безбедноста на Израел“, рече тој во говорот во израелскиот парламент (Кнесет). Но, на летот кон Израел, тој рече дека неговата администрација му дозволила на Хамас привремно повторно да се вооружи и додаде дека Хамас се обидува да воспостави ред по месеци војување.

„Јасна порака“

„Непосредното присуство и распоредување на борците во Газа по повлекувањето на Израел испраќа јасна порака“, изјави Симон Волфганг Фукс, експерт за ислам на Еврејскиот универзитет во Ерусалим. „Хамас јасно сигнализира дека во никој случај не исчезнал од Појасот Газа. Напротив, и понатаму тврди дека има улога во областа“, додаде Фукс.

Патот до целосно разоружување на Хамас може да биде долг, сугерира анализа на американскиот тинк-тенк „Atlantic Council“. Во неа се наведува дека сè додека постои Хамас, без разлика дали како вооружена група, политичко движење или дури само идеја, постои сериозен ризик дека ќе го врати влијанието во Газа за да ги унапреди сопствените интереси. Се чини дека токму тоа се случува сега.

Оружјето како гаранција за опстанок

„Хамас навистина го смета своето оружје како клуч за сопствениот опстанок, воено, политички и симболично“ рече Симон Енгелкес, раководител на канцеларијата на Фондацијата Конрад Аденауер во Рамала.

„Без конкретни политички контрамерки, малку е веројатно дека ќе се согласат на разоружување. „Безбедносните гаранции“ на Трамп дека војната во Газа нема да продолжи по договорот за прекин на огнот не се доволни“, верува Енгелкес.

Тој додаде дека иако воените структури на Хамас се значително ослабеле за време на војната, неговите мрежи и видливото присуство во Газа остануваат недопрени. „Ова дополнително го обезбедува политичкиот опстанок на Хамас“, истакна тој.

Кој е одговорен за безбедноста во Газа?

Целосното разоружување на Хамас ќе биде тешко, особено затоа што до 7 октомври 2023 година, денот на нападот врз Израел, внатрешната безбедност во Газа беше под контрола на Хамас. Откако ја презеде власта над оваа територијата во 2007 година, Хамас беше одговорен за полицијата, внатрешната безбедност, судството и правниот систем.

Останува нејасно кој ќе ги преземе овие одговорности во иднина. Египет и Јордан објавија дека во моментов подготвуваат до 5.000 безбедносни сили за евентуално идно распоредување во Газа. Полициските сили на Палестинската самоуправа, исто така, треба да бидат вклучени во овој напор.

Но, како што рече Фукс токму ова би можело да биде проблемот. „Можно е Израел да стави вето на таквите локални сили“, предупреди тој. Бидејќи, според него, израелската влада не сака да им дозволи на Палестинската самоуправа никаква улога во Газа. Наместо тоа, како што рече, целта е да се спречи присуството на какви било сили поврзани со властите во Рамала. „Во овој контекст, сосема е неизвесно како се планира да се постигне договор за ова прашање – и во чии раце треба да преминат надлежните безбедносни служби“, заклучи Фукс.

Предупредување за понатамошна закана

Од друга страна многу земји го сметаат Хамас за безбедносна закана. Францускиот претседател Емануел Макрон предупреди за континуираната опасност што ја претставува милитантната група. „Терористичка организација со илјадници борци, тунели и оружје не може да се уништи преку ноќ“, рече Макрон по постигнувањето на примирјето во египетскиот град Шарм Ел-Шеик.

Британскиот премиер Кир Стармер рече дека Велика Британија е подготвена да помогне во разоружувањето на Хамас. Германската влада, исто така, се спротивставува на какво било идно политичко присуство на Хамас.

Вистинската дебата допрва доаѓа, рече Сајмон Енгелкес. „Не станува збор само за оружјето, туку и за политичката контрола и легитимитетот: кој ќе зборува во име на Газа во иднина – и со каков авторитет?“

Потенцијални закани и во Европа

„Но, опасно е да се игнорираат интересите на Хамас“, предупреди Мартин Јегер, шеф на германската Федерална разузнавачка служба (БНД), за време на сослушувањето во Бундестагот. Доколку Хамас не биде вклучен во преодната администрација во Газа, биде протеран или принуден да се врати во илегала, постои „многу реален ризик“ да стане активен надвор од Газа.

„Тоа, секако, би имало последици за арапскиот свет, но секако и за Европа“, предупреди Јегер. Долгорочно, се согласуваат набљудувачите, ќе биде клучно да им се овозможи на Палестинците да живеат живот достоен за човечко суштество. Доколку ова не се постигне, насилството би можело повторно да се разгори.