Идеално би било сите хранливи материи што ни се потребни да ги внесуваме преку исхраната, но многумина повеќе се потпираат на различни додатоци во исхраната. Ако земате повеќе суплементи, можеби мислите дека е најлесно да ги земете сите одеднаш секој ден – најдобро во една таблета, за да „завршите работа“ одеднаш.

За жал, тоа не е нешто што лекарите го препорачуваат. Кога станува збор за суплементи, важно е времето на земање и треба да се внимава на комбинации од витамини и минерали што не одат заедно, особено една: магнезиум и калциум.

Уште пострашно звучи фактот што и кај нас (но и ширум светот) по аптеките и дрогериите оваа комбинација често се нуди во иста таблета, како „комплекс на клучни минерали за здрави коски и мускули“.

„Се натпреваруваат за апсорпција“

Ако истовремено земате суплемент на магнезиум и суплемент на калциум, ги фрлате парите, предупредуваат стручњаците.

„Кога се земаат заедно, се натпреваруваат за апсорпција во цревата. Безбедно е да се земаат заедно, значи не е ризично по здравјето, но е неразумно трошење на вашите пари“, вели д-р Лејмис Хамдан доктор по интегративна медицина.

Д-р Стефани Нилсен, докторка по фармација, се согласува. „Калциумот и магнезиумот користат исти патишта за апсорпција во вашите црева. Замислете го тоа како да постои ограничен број на Убери кои одат на концерт. Ако сите автомобили се полни или се движат во погрешен правец, нема да ве земат“, вели таа. Објаснува дека кога калциумот и магнезиумот се земаат во дози поголеми од 250 милиграми, тие се натпреваруваат за истите транспортни „возила“, држејќи се до нејзината горенаведена аналогија. Ова, вели таа, може да доведе до непредвидлива апсорпција на еден или на двата.

Како и д-р Хамдан, д-р Олакан Отулана, лекар општа пракса во Касиобери Корт, вели дека земањето суплементи магнезиум и калциум заедно не е нужно опасно, но додава дека е опасно ако некој не добива доволно од овие два клучни хранливи состојки, за кои можеби се потпира на суплементи.

Кога да се зема магнезиум, а кога калциум?

Наместо да ги земате магнезиумот и калциумот заедно, сите стручњаци препорачуваат размак меѓу нивното земање.

Д-р Отулана предлага земање суплементи калциум наутро, бидејќи некои луѓе сметаат дека им дава енергија, а суплементи магнезиум навечер, бидејќи може да имаат релаксирачки ефект и да го поддржат сонот. Ако пиете кафе, уште една причина за земање магнезиум навечер е тоа што кафето може да ја блокира неговата апсорпција, според д-р Хамдан.

„Магнезиумот и калциумот треба да се земаат со најмалку два часа разлика“, изјавила д-р Ивана Ѓуриќ, која за „Нова“ дала уште некои корисни совети за дозирање и правилна употреба на суплементи.

Инаку, кога станува збор за суплементи, лекарите препорачуваат правилото „30 минути“, а прим. д-р Бранка Константиновиќ Бировљев, специјалист по исхрана, објаснила кои суплементи помагаат за кои проблеми.

Уште една комбинација која треба да се избегнува

Покрај калциумот и магнезиумот, д-р Отулана вели дека суплементите железо и цинк не треба да се земаат истовремено.

„Железото и цинкот исто така се натпреваруваат за апсорпција во дигестивниот тракт. Ако ги земате заедно, особено во високи дози, може да го попречат тоа колку вашето тело апсорбира. Ова е особено важно ако ги земате за лекување на недостаток, бидејќи сакате да бидете сигурни дека вашето тело навистина ја добива потребната доза“, потенцира тој.

Д-р Отулана додава дека витаминот Ц помага во апсорпцијата на железото, па затоа е особено добра идеја да се земаат суплементи железо со храна како цитрусно овошје, диња, пиперка, брокула или прокељ, кои сите содржат витамин Ц.

Правилно дозирање и комбинирање

Кога станува збор за земање суплементи, д-р Хамдан вели дека е погрешно сфаќањето дека што поголема доза, тоа поголема корист – таа нагласува дека тоа не е точно.

„Секој суплемент има доза која најдобро делува, па така повеќе не значи дека подобро делува. Формулирањето на суплементи е навистина уметност, бидејќи многумина од нив подобро делуваат заедно. Кога ги комбинирате, потребно е да ја намалите дозата на секој поединечен, бидејќи целината е поголема од збирот на нејзините делови“, објаснува таа, а пренесува „Parade“.

Покрај споменатата комбинација на витамин Ц и железо, како суплементи кои подобро делуваат заедно се споменуваат:

• Витамин D и K2: Овие витамини треба да се земаат заедно бидејќи синергиски работат на правилно искористување на калциумот, што е клучно за здравјето на коските.

• Витамин D и магнезиум: Овие суплементи исто така имаат синергистичко дејство и се корисни за функционирањето на организмот.

• Цинк и витамин Д: Тие делуваат нераскинливо, бидејќи цинкот може да ја подобри активноста на витамин Д, додека витамин Д влијае на апсорпцијата и хомеостазата на цинкот.

• Цинк и витамин Ц: Заедно нудат поттик на имунолошкиот систем, работејќи на различни делови од вродениот и стекнатиот имунитет, а витамин Ц исто така помага при апсорпцијата на цинкот.

• Липосолубилни витамини (А, Д, Е, К) и омега-3: Бидејќи витамините А, Д, Е и К се растворливи во масти, им се потребни масти за правилна апсорпција, а омега-3 масните киселини можат да помогнат во тоа.