Градот Берат, сместен во срцето на Албанија, има историја стара илјадници години и одамна е препознаен како симбол на културното наследство на Балканот.
Неговиот историски центар, со прекрасни примери на отоманска архитектура, беше вклучен во списокот на светско наследство на УНЕСКО во 2008 година, потврдувајќи го неговото исклучително културно значење, пишува Ахрида.
Берат, еден од најстарите градови во Албанија, е сместен во подножјето на планината Томор и покрај реката Осум и не само што го одзема здивот со својата природна убавина, туку и со приказна што трае повеќе од два милениума. Познат по својата единствена отоманска архитектура и епитетот „Град на илјада прозорци“, овој град е бисер што не смеете да го пропуштите.
„Град на илјада прозорци“, не е само метафора, туку точен опис на неговата единствена архитектура. Градот е исполнет со бели отомански куќи со големи дрвени прозорци, кои создаваат посебен визуелен впечаток.
На улиците на Берат се наредени стари куќи кои изгледаат како мозаик од прозорци, една над друга. Овој архитектонски феномен најдобро се гледа во старите населби Мангалем и Горица.
Камениот мост, кој ги поврзува населбите Мангалем и Горица, е само еден од архитектонските бисери на Берат. Овие две населби најдобро ги прикажуваат карактеристиките на отоманската архитектура и богатството на културно наследство.
Прозорците на бератските куќи не биле само декоративни, туку имале и функционална намена. Тие служеле како извор на природна светлина и овозможувале добра циркулација на воздухот, што било клучно за време на летните горештини.
Еден поглед на овие прозорци открива историја обликувана од генерациите што низ тие прозорците набљудувале како се менувал градот. Секој прозорец носи спомен на животот во Берат низ вековите.
Тој е еден од најстарите градови во Албанија, а Илирите првпат се населиле во областа во 7 век пр. н. е., оставајќи неизбришливи траги на своето постоење.
Низ својата долга историја, Берат ги менувал имињата и бил управуван од различни народи. Секоја цивилизација што поминала низ него оставила свој белег, правејќи го град со богато и разновидно културно наследство.
Во антиката, Берат бил познат како Антипатреа, град кој бил освоен и запален од Римјаните во 200 година пр. н. е. Овој настан оставил длабок белег врз историјата на градот.
Подоцна, под Византиската империја, градот бил наречен Пулхериополис, што значи „Убав град“. Ова име ја одразува неговата убавина, која била препознаена надвор од неговите граници.
Во 9 век, по доаѓањето на Словените, градот бил наречен Белград, што значи „Бел град“. Ова име останало сè до доаѓањето на Отоманската империја, која имала значително влијание врз архитектурата на градот.
Секоја цивилизација што владеела со овој град оставила свој белег. Од античките ѕидини, до византиските цркви и импозантните џамии, градот е вистинско културна ризница.
Берат е познат по својата долга традиција на соживот меѓу различни религиозни и културни заедници. Толеранцијата била темел на неговата изградба, а трагите од оваа заедништво се видливи во камените згради што ја сочинуваат историјата на градот.
Градот е познат не само по својата историја и архитектура, туку и по легендите што му даваат дополнителна магија. Една од најпознатите приказни е легендата за создавањето на планините Томор и Шпираг.
Според легендата, Томор и Шпираг биле џинови, браќа кои се заљубиле во истата самовила. Љубомората довела до конфликт, а секој џин користел различно оружје – меч и боздоган.
Во битката и двајцата џинови загинале, а самовилата што била сведок на трагедијата ја создала реката Осум. Денес оваа река тече меѓу нив, а легендата за неа додава мистика на бератскиот пејзаж.
Планините Томор и Шпираг сведочат за битките од минатото. Томор е избразден со дупки што потсетуваат на удари од боздоган, додека Шпираг има бразди што личат на оние од меч, а денес двете планини се длабоко вкоренети во албанската фолклорна традиција.
Денес планината Томор ужива статус на свето место меѓу Албанците. Овој природен споменик не е само географско обележје, туку и симбол што носи културно значење.
Меѓутоа посетата на Берат нуди повеќе од живописни фотографии – тоа е вистинско патување низ историјата и откривање на легенди. Во секој агол од градот можете да го почувствувате духот на минатите времиња и единствената култура.
Берат е град кој е фасцинантен не само по својата архитектура, туку и по своите легенди и културно наследство. Овој град им нуди на посетителите не само панорамска убавина, туку и длабоко духовно искуство преку патување во минатото.
