Русија и САД разговарале за израелската окупација на Западниот Брег како можен модел за завршување на војната во Украина, дознава британскиот „Тајмс“.
Според ова сценарио, Русија би имала воена и економска контрола врз окупираните делови од Украина (Луганск, Донецк, Запорожје, Херсон, Крим) преку сопственото управно тело, имитирајќи го де факто владеење на Израел врз палестинската територија одземена од Јордан во 1967 година.
Извор близок до Советот за национална безбедност на САД тврди дека идејата првпат била покрената пред неколку недели за време на разговорите меѓу Стив Виткоф, мировниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, и руските претставници.
Русите моментално имаат целосна контрола врз Крим (откако беше анексиран во 2014 година) и регионот Луганск, додека во регионите Донецк, Запорожје и Херсон тие окупирале повеќе од 70 проценти од територијата на овие области.
Границите на Украина формално би останале исти
Виткоф, кој исто така има мандат да посредува на Блискиот Исток, наводно го поддржува предлогот, а американската страна верува дека ова би ја заобиколило одредбата во украинскиот устав што забранува предавање на територија без „се-украински“ референдум.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја отфрла самата идеја за предавање на земјата, но поддржувачите на моделот на окупација веруваат дека тоа би можело да биде начин да се постигне прекин на огнот по три и пол години војна. Во овој случај, границите на Украина би останале исти, исто како што формалните граници на Западниот Брег не се променети 58 години, иако е под израелска контрола.
Извор близок до преговорите рече: „Ќе биде исто како Израел да го окупира Западниот Брег – со гувернер, со економија што е поврзана со Русија, а не со Украина. Но, тоа сепак ќе биде Украина, бидејќи Украина никогаш нема да се откаже од својот суверенитет. Но, всушност, тоа ќе биде окупирана територија, а моделот е Палестина“.
Меѓународни преседани и критики
Окупацијата на Западниот Брег е прогласена за нелегална од Меѓународниот суд на правдата, што САД не го признаваат, а Русија делумно го признава. Во март 2022 година, истиот суд ѝ наложи на Русија „веднаш да ги прекине воените операции“ во Украина, но одлуката не е спроведена бидејќи судот нема механизам за спроведување.
Во септември минатата година, ОН, со мнозинство гласови (124 наспроти 14), усвои резолуција со која се бара Израел да ги повлече своите трупи, да престане да гради нови населби, да ги евакуира доселениците и да отстрани делови од безбедносниот ѕид во окупираниот Западен Брег.
Израел и САД гласаа против, а Велика Британија се воздржа.
Американскиот став: Препознавање на „реалностите на терен“
Некои американски преговарачи веруваат дека таков исход за окупираните делови од Украина само ја одразува реалноста на војната и неподготвеноста на другите држави да се вклучат воено. Според нив, единственото нешто што останува да се направи е да се дефинираат границите на руската окупација – која Путин се обидува да ја прошири колку што е можно повеќе пред неговиот самит со Трамп во Алјаска.
Овој став е во согласност со изјавите на Себастијан Горка, виш директор на Трамп за борба против тероризмот, кој за Политико во мај изјави: „Ги препознаваме реалностите на терен. Наш приоритет пред сè – без разлика дали е на Блискиот Исток или во Украина – е да го запреме крвопролевањето. Сè друго доаѓа потоа“.
Паралели со Западниот Брег
Израелската армија го окупираше Западниот Брег во војната во 1967 година, ставајќи милиони Палестинци под израелска контрола. Иако Палестинската самоуправа управува со повеќето градови и села од 1990-тите, Израел ја задржува целосната контрола врз територијата, спроведува воени патроли и контролни пунктови, а на Палестинците им се потребни дозволи за патување во Газа или Источен Ерусалим.
Окупацијата е широко критикувана поради изградба на стотици нелегални населби и наметнување двоен правен систем – израелските цивили во областа подлежат на израелскиот закон и имаат право на глас, додека Палестинците подлежат на воениот закон и не им е дозволено да гласаат на израелските избори.