Американските власти се обидуваат да спречат ново опасно сценарио во Сирија, а тоа е масовно бегство на припадниците на ИСИЛ од затвор, пишува Политико.
Илјадници борци на ИСИЛ и нивните семејства се задржани во импровизирани затвори под надзор на курдските сили поддржани од САД, кои имаат ограничено оружје. Овие затвори требаше да бидат привремени, но нивните матични земји не сакаат овие борци да се вратат.
Ситуацијата беше криза која постепено се влошуваше додека падот на сирискиот претседател Башар ал Асад не ја втурна земјата во неизвесна иднина. Сега единствена пречка за целосно враќање на ИСИЛ е дали САД и ослабената група сојузници можат да го спречат нивното бегство.
„Обично го мразам ова клише, но ова е нешто најблиску до темпирана бомба“, рече висок американски функционер за борба против тероризмот, кој побара анонимност. „Ако Турција не ги запре нападите врз Сириските демократски сили, кои ги чуваат овие заробени борци, би можеле да се соочиме со масовно бегство на затвореници.
Случувањата во Сирија доаѓаат во чувствителен момент за регионот и за САД, при што новата администрација наскоро ќе ја преземе функцијата која ветува помала странска помош.
Американските воени кесперти ги сметаат пртиворените борци на ИСИЛ за терористичка армија во притвор“.
Додека повеќето затворени борци на ИСИЛ се од Ирак или Сирија, многу други доаѓаат од Европа, Централна Азија и Северна Америка, вклучувајќи ги и САД. Некои земји не сакаат да ги вратат овие затвореници, што доведе до повеќегодишна правна неизвесност за околу 9.000 искусни борци на ИСИЛ и околу 50.000 други луѓе, вклучително и сопруги и деца.
Курдските групи, кои себеси се нарекуваат Сириски демократски сили (СДФ), беа еден од најсигурните сојузници на САД во Сирија во борбата против ИСИЛ. Но, Турција, клучен сојузник на НАТО, ги гледа курдските групи како главна безбедносна закана. Нејзините прокси сили во Сирија извршија неколку големи напади врз СДФ по падот на Асад овој месец.
Напнатата ситуација дополнително ги оптоварува курдските сили додека тие продолжуваат да се борат со милитантите поддржани од Турција и активните ќелии на ИСИЛ.
Но, договор е можен. СДФ се обидува да го продолжи неодамнешниот прекин на огнот меѓу нивните борци и протурските сили околу североисточниот сириски град Манбија. Државниот секретар Антони Блинкен неодамна отпатува во Анкара, Турција, за да разговара за примирјето со посредство на САД.
„Продолжуваме да работиме со СДФ и Турција на можниот пат напред“, рече портпаролот на Стејт департментот Метју Милер. „Не сакаме ниту една страна да ја користи сегашната нестабилна ситуација за да ги оствари своите тесни интереси на сметка на поширокиот национален интерес на Сирија.
Шефот на СДФ, Мазлум Абди, на платформата X во вторникот рече дека неговата група се обидува да одржи разговори, да го продолжи примирјето и да воспостави демилитаризирана зона „со прераспоредување на безбедносните сили под надзор и присуство на САД“.
Околу 900 американски војници се во Сирија за да ги обучуваат силите на СДФ. Претставници на Пентагон изјавија дека не планираат да испраќаат дополнителни сили или да ја променат мисијата на сегашните. Но, САД можеби нема да сакаат да преземат водство во решавањето на сириската криза, особено откако претседателот Доналд Трамп ќе ја преземе функцијата следниот месец.
„Ние имаме тенденција да ги гледаме сите војни против тероризмот како бескрајни. Верувај ми, Трамп не го гледа тоа така“, рече Џим Џефри, специјалниот претставник за Сирија во првата администрација на Трамп.
Џефри рече дека верува оти курдските сили можат да ја задржат контролата врз сириските затвори без оглед на присуството на американски војници во Сирија. Курдите се подготвени да соработуваат со протурските сили во северна Сирија, рече тој, а исто така стапија во контакт со новата влада во Дамаск, во која доминираат сунити.
Таа влада, иако е составена од исламски фракции кои моментално соработуваат, не е сојузник на ИСИЛ.
Не се согласуваат сите. Сојузниците на претседателот Џо Бајден на Капитол Хил ја критикуваа Анкара што не ги спречила нејзините прокси сили да ги напаѓаат СДФ, што го комплицира одговорот на сегашната администрација.
„Ако сакаме да се погрижиме тие кампови да бидат соодветно чувани, Соединетите Држави треба да им дадат гаранции на сириските Курди дека ќе ја спречиме Турција да ги нападне“, сенаторот Крис Ван Холен (D-Md.), член. на Комитетот за надворешни работи на Сенатот, се вели во интервјуто. „Кога Турција ги поддржува нападите на Сириската национална армија врз Курдите, големиот победник е ИСИЛ“.
Американските сили во Сирија би можеле да се соочат со нова закана доколку падне затворскиот систем на ИСИЛ.
„Ова е нешто што може брзо да се распадне“, вели Каролин Роуз, експерт за Сирија во Институтот „Њу Лајнс“, тинк-тенк за надворешна политика. „Потенцијалните ризици не се само за нашите партнери, туку и за американските војници кои се на терен и извршуваат мисии за советување и помош“.
Како што пишува Политико, во текот на изминатата недела, САД извршија десетици воздушни напади врз позициите на ИСИЛ, насочени кон водачите на групата. Началникот на Централната команда, генерал Ерик Курила, ги посети американските сили во Сирија и се состана со борците на СДФ пред да отпатува за Багдад за да се сретне со ирачките водачи.
„Не треба да има сомнеж – нема да дозволиме ИСИЛ да се реорганизира и да ја искористи моменталната ситуација во Сирија“, се вели во соопштението на генерал Курила. „Сите организации во Сирија треба да знаат дека ќе ги бараме на одговорност доколку соработуваат или ја поддржуваат ИСИЛ на кој било начин.
Денес
