Хорор забавата е фасцинација во текот на целата година за многумина, дури и со многу хорор настани од реалниот живот како што се војни, убиства и злоупотреба на деца. Спротивставувањето на произведениот страв со овие реални опасности го поставува прашањето: зошто да бараме страв за забава, кога вистински хорор е насекаде околу нас? Одговор на тоа прашање нуди американски експерт.

Како развоен психолог и повремена писателка на трилери, Сара Колат, која е професорка по психологија на Универзитетот Пен Стејт во САД, смета дека психологијата зад стравот е интригантна. Емоциите, објаснува таа, се еволутивни алатки за преживување, а контролираниот страв всушност може да биде пријатен, пишува Колат во статија за "The Conversation", опишувајќи го како начин на вежбање за опасности од реалниот живот.

Вистински емоции во безбедна средина

Контролираните искуства на страв – како што се гледање хорор филмови, посета на опседнати куќи или читање страшни книги – ги предизвикуваат истите физиолошки реакции како вистинската опасност, но во безбедна средина. Овие искуства го активираат таканаречениот одговор на борба или бегство, со зголемување на адреналинот, зголемување на отчукувањата на срцето и зголемување на крвниот притисок. Резултатот е енергично чувство слично како кај тркачите. Откако ќе помине стравот, телото ослободува допамин, што доведува до чувство на олеснување и задоволство.

Едно истражување покажа дека луѓето кои посетиле опседната куќа покажале помала мозочна активност како одговор на стимулите потоа. Ова сугерира дека контролираниот страв всушност може да ја смири анксиозноста. Затоа Колат и нејзиниот сопруг се релаксираат после работа со забавен хорор на ТВ. Избираме да се опуштиме гледајќи зомби серии, пишува Колат.

Неверојатен сојузник во градењето врски

Стравот служи и како моќно средство за социјално поврзување. Осаменоста е се поголем проблем, а на луѓето им недостасуваат клучните социјални врски. Заедничкото поминување низ стравот ги зајакнува врските, без разлика дали се во животна или смртна ситуација или преку рекреативни стравови. Колат, која работи и како волонтер пожарникар, го разбира длабокото пријателство кое доаѓа од заедничките интензивни искуства. Чувствувам поплава од позитивни емоции секогаш кога ќе помислам на моите пријатели пожарникари, вели таа.

Во општествените услови, стравот може да го активира она што психолозите го нарекуваат систем на одговор „негувај и спријатели се“, регулиран со окситоцин. Оваа реакција ги поттикнува луѓето да се поврзат со другите во време на стрес. Кога посетувате опседната куќа со вашите пријатели, создавате емотивни врски кои можат да траат долго откако ќе заврши искуството. Истото може да се случи додека гледате хорор филм заедно. Овие споделени искуства помагаат во зајакнувањето на социјалните врски, правејќи го стравот неверојатен сојузник во градењето односи.

Поголем психолошки отпор

Стравот може да не подготви и за закани од реалниот свет. За време на пандемијата на Ковид-19, хорор филмовите за пандемии на болести станаа популарни бидејќи луѓето бараа начини да се соочат со своите стравови. Студијата на Универзитетот Архус во Данска покажа дека љубителите на хорор биле психолошки поотпорни за време на пандемијата. Овие фанови на некој начин практикуваа справување со стравот преку одбраната забава, што ги направи подобро опремени за справување со реални закани, посочува Колат.

Како писателка на криминални романи, Колат ужива да ги истражува сопствените стравови преку нејзиното пишување, особено темите за ранливоста на жените и мајчинскиот неуспех. Уживам да пишувам и читам за моите стравови, признава таа, наоѓајќи утеха во контролата на стравот што го нудат овие приказни.

На крајот на краиштата, контролираниот страв им помага на луѓето да се приспособат на застрашувачкиот свет. Со предизвикување моќни емоции, зајакнување на социјалните врски и нудење форма на ментална проба за реални закани, стравот нè подготвува за животните предизвици.

Следниот пат кога ќе треба да изберете помеѓу оптимистичка комедија и морничав трилер … изберете ја темната страна – тоа е добро за вашето здравје, заклучува Колат.