Францускиот економски коментатор Никола Дозе оценува дека „сè што ја движеше германската машина – застана“, заклучувајќи дека Берлин денес ја плаќа цената на „моделот кој повеќе не функционира“.

Податоците што ги пренесуваат француски LCI и Германската индустриска федерација (BDI) ги откриваат размерите на крахот во индустрискиот сектор на земјата која со децении беше моторот на европската економија.

Индустриското производство во пад веќе четири години

Според BDI, индустриското производство во Германија бележи пад четврта година по ред, што ја надминува длабочината на рецесијата од 2008 година, како и шокот од пандемијата во 2020 година. Федерацијата отворено зборува за „економија во слободен пад“, предупредувајќи дека неповолниот тренд станал структурен, а не привремен.

Најголемиот удар го претрпе автомобилскиот сектор – традиционалниот ‘рбет на германската индустрија. Само во една година се изгубени 49.000 работни места, што BDI го опишува како „социјално крвавење“ во сектор кој вработува повеќе од еден милион луѓе.

Во момент кога Европа се приближува до забраната за продажба на автомобили со мотори со внатрешно согорување до 2035 година, германските производители се соочуваат со жестока конкуренција од кинеските електрични возила и батерии.

Германскиот економски раст остана заглавен на нула, под просекот на Европската унија, додека јавниот долг расте и сега изнесува околу 65 проценти од БДП. Економијата која со децении живееше од силен извоз — кој сочинуваше речиси 40 проценти од нејзиниот БДП — денес се соочува со модел што повеќе не генерира развој.

Зошто дојде до крах?

Никола Дозе наведува низа длабоки структурални причини кои се поклопиле во исто време:

- енергетски шок по губењето на рускиот гас, поради што цените на енергијата за индустријата експлодираа и го направија производството неконкурентно.

- „зелениот“ притисок и лошото позиционирање во транзицијата, каде Германија значително заостанува зад Кина во производство на електрични возила и батерии.

- глобални притисоци, вклучувајќи ја кинеската доминација во извозот и американскиот „Inflation Reduction Act“, кој со агресивни субвенции ги привлекува индустриските инвестиции во САД.

- демографски пад и бирократија, поради што станува сè потешко да се најде работна сила, додека компаниите пријавуваат бавна администрација и раст на трошоците за труд.

Според Дозе, станува збор за историски крај на моделот што ѝ носеше успех на Германија повеќе од половина век.

Проекциите покажуваат дека невработеноста во Германија може да достигне шест проценти до 2026 година — ниво невидено во модерната ера на германската економија. Поради тоа растат притисоците врз коалицијата на канцеларот Фридрих Мерц да покрене сеопфатен пакет поддршка за индустријата, кој некои експерти веќе го нарекуваат „индустриски Маршалов план“.

Кризата се прелева низ Европа

Кризата во најголемата европска економија веќе се прелева врз остатокот од Унијата. Германија, со својот слаб раст, ја повлекува европската економија надолу, додека Франција — благодарение на зајакнувањето во авиоиндустријата и секторот на услуги — првпат по долго време добива релативна предност.

Падот на германската индустрија така не претставува само внатрешен економски проблем на Берлин, туку и сериозен предизвик за стабилноста и конкурентноста на целата Европска унија.