[ВИДЕО] Али Хамнеи за прв пат се појави по иранско-израелската војна: Процесии и интернет прекини

Нетпрес

06/07/2025

13:31

584

Големина на фонт

а а а

Врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али Хамнеи, во саботата за првпат се појави во јавноста по започнувањето на 12-дневната војна меѓу Израел и Иран. Тој присуствуваше на верска комеморација во чест на Ашура.

Недостигот на јавни настапи на Хамнеи за време на конфликтот ги поттикна шпекулациите дека можеби се засолнил во бункер – нешто што властите не го потврдија. Државната телевизија емитуваше снимки како тој мавта и се поздравува со присутните во џамија до неговата резиденција во Техеран, каде беше дочекан со аплауз.

Нема информации за официјални јавни изјави од настанот. Покрај Хамнеи, присуствуваа и други високи државни претставници, меѓу кои и претседателот на парламентот. Овие церемонии традиционално се одржуваат под засилени безбедносни мерки.

Откако САД се вмешаа во војната со бомбардирање на три клучни ирански нуклеарни објекти, тогашниот американски претседател Доналд Трамп преку социјалните мрежи испрати порака до 86-годишниот Хамнеи дека знае каде се наоѓа, но дека „барем засега“ нема намера да го убие.

На 26 јуни, набргу по почетокот на примирјето, Хамнеи се огласи јавно преку снимка, изјавувајќи дека Иран ѝ зададе „шлаканица на Америка“ со напад на американската база во Катар, а истовремено предупреди на идни напади од САД или Израел врз Иран.


Трамп возврати со изјава до медиумите и на социјалните мрежи: „Вие сте човек со силна вера, човек кој ужива почит во својата земја. Но, вистината е дека претрпевте огромни загуби“.

Иранските власти признаа повеќе од 900 загинати и илјадници повредени во конфликтот, како и сериозни оштетувања на делови од својата нуклеарна програма, додека инспекторите од Меѓународната агенција за атомска енергија беа спречени да влезат на оштетените локации.

Претседателот на Иран во средата нареди прекин на соработката со агенцијата за нуклеарен надзор на ООН, што дополнително го ограничи надзорот врз програмата за збогатување ураниум, која се смета дека достигнала нивоа блиски до воена употреба. Израел го започна конфликтот со стравувања дека Иран работи на развој на нуклеарно оружје.


Сè уште нема јасни информации за вистинскиот степен на уништување на нуклеарните постројки, дали дел од збогатениот ураниум или центрифуги биле преместени пред нападите, ниту дали Техеран би продолжил со преговори со САД за нуклеарната програма.

Израел таргетираше и системи за одбрана, високи воени лица и научници од областа на атомската енергија. Како одговор, Иран испрати над 550 балистички ракети кон Израел, од кои повеќето беа пресретнати – но беа убиени 28 луѓе и регистрирана е материјална штета на различни локации.

Ашура: Симбол на верска поделеност

Церемонијата што ја водеше Хамнеи беше организирана во знак на сеќавање на маченичката смрт на Хусеин, внук на пророкот Мухамед, од 7 век.

Шиитите сочинуваат околу 10% од светското муслиманско население, а Хусеин за нив претставува легитимен наследник на пророкот. Неговата смрт во битката кај Карбала доведе до длабок раздор меѓу шиити и сунити – нешто што и денес ја обликува шиитската идентитетска самосвест.


Во преовладувачки шиитски Иран, црвените знамиња симболизираат пролеана крв на Хусеин, а црните шатори и облеката значат жалост. Уличните процесии со удирање по гради и самобичување се знак на верска ревност. Некои од присутните истураа вода врз толпата поради силната жештина.

Повторни прекини на интернет во Иран

Организацијата „NetBlocks“, што ги следи глобалните интернет поврзаности, соопшти во саботата навечер преку платформата X дека е забележан „голем прекин на интернет конективноста“ во Иран, што потврдува жалби од корисници за отежната или невозможена употреба на интернетот. Овој чекор следува само неколку недели по масовното исклучување на телекомуникациите за време на конфликтот. NetBlocks објави дека по нешто повеќе од два часа пристапот бил повторно овозможен.