Земјоделството и хидроенергијата би можеле да се соочат со големи проблеми бидејќи сушата продолжува во Европа.

Повеќе од 40% од Европа моментално е погодена од некаков вид суша, откриваат најновите податоци.

Делови од Југоисточна Шпанија, Кипар, Грција и југоисточниот дел на Балканот се под највисоко ниво на „аларм“, според извештајот на Европската опсерваторија за суша (ЕДО) за периодот од 11 до 20 мај.

Но, предупредување за суша е во сила и во големи делови од Северна и Источна Европа, по рекордно топлата и сува пролет предизвикана од климатските промени.

Март беше најтопол во Европа, а некои земји го забележаа и најсувиот март во историјата, објави претходно Европската служба за климатски промени „Copernicus (C3S)“.

Предупредувања за суша во туристички дестинации

Вкупно, 1,6% од територијата на 27-те земји-членки на ЕУ (без Мадеира, Азорските Острови и Канарските Острови), вклучувајќи го и Обединетото Кралство, е под тревога. Според класификацијата на ЕДО, ова значи дека вегетацијата покажува знаци на стрес, почвата е без влага, што е веќе предупредување, а количината на врнежи е помала од вообичаеното.

Ситуацијата е особено тешка во некои медитерански дестинации популарни кај туристите, како што се грчките острови Санторини и Миконос, каде што водата се носи од Атина или се прочистува преку десалинизација за да се полнат базените и да се обезбедат тушеви.

Прекумерниот туризам дополнително го влошува проблемот.

„Туристичкиот сектор не е одржлив и нема планирање. Ова води до огромна потрошувачка на вода во лето“, изјави за „Sky News“ проф. Никитас Милопулос, експерт за управување со водните ресурси на Универзитетот „Тесалија“ во Волос.

Сепак, додава тој, земјоделството е уште поголем потрошувач на вода, што е дополнително влошено од отпадот и недостатокот на ефикасни политики.

Земјоделството во проблеми

Предупредувањата за суша брзо се шират низ Украина и соседните земји, влијаејќи на земјоделските култури и вегетацијата, предупредува ЕДО.

Украина е една од најбрзо затоплувачките европски земји, со просек од 2,7°C над нивоата во однос на периодот 1951-1980 во 2023 година. Како голем извозник на жито, сушата во Украина има сериозни импликации врз глобалните залихи на храна. Делови од Полска и Словачка, исто така, се борат со суша.

Предупредувања за суша се во сила и во Западна, Југоисточна и Централна Турција, Северна и Западна Сирија, Либан, Израел, Палестина, делови од Јордан, Северен Ирак, Иран и Азербејџан.

Во Северна Африка, предупредувањата се во сила повеќе од една година.

Според податоците на ЕДО, издадено е предупредување за суша за 39,6% од територијата на ЕУ и Обединетото Кралство.

Тој портокалов појас на картата се протега од Ирска до северните падини на Алпите, низ Финска, Јужна Русија и Турција.

Од 11 до 20 мај, температурите беа над сезонскиот просек во Северна Европа.

Покрај влијанието врз земјоделството, постојат стравувања и за хидроенергијата. Меѓународната асоцијација за хидроенергија соопшти дека сушата и интензивните дождови, пример за „климатска неволја“, ги принудуваат електраните да работат на работ на нивните технички можности.

Дали климатските промени ја влошуваат сушата?

Глобалното затоплување ја влошува сушата во некои делови од светот, вклучувајќи го и Медитеранот. Научниците од „World Weather Attribution“ на времето открија дека големата суша во 2022 година е 20 пати поверојатна поради климатските промени.

Ќе биде потребно време за да се спроведе слична анализа за пролетта 2025 година, но нема сомнение дека климатските промени ги влошуваат сушите со зголемување на температурите и промена на моделите на врнежи, вели Андреа Торети, координатор на Европската и глобалната опсерваторија за суши на програмата „Copernicus“.

„Регионите кои претходно можеа да се потпрат на дождовите во потоплите сезони за да го надоместат недостигот на вода, повеќе не можат да сметаат на тоа во иста мера. Денес, таа рамнотежа е нарушена“, изјави Торети за „Euronews“.