Шопинг манијата позната како “Црн петок” во последните неколку години е популарна и кај нас. Но, малкумина знаат дека оваа американска празнична традиција влече корени од мрачни и несреќни настани.
Со децении, “Црниот петок” се смета за почеток на божиќните шопинзи во САД, а денот со одбележува со огромни попусти кои привлекуваат голем број луѓе. Можеби и преголем број бидејќи тепачките и повредите станаа составен дел од овој луд ден. Дека “Црниот петок” во САД е вистинско лудило, докажува и “црната” статистика која вели дека од 2006 година, животот го загубиле 7 лица, додека 98 лица биле повредени.
Првата забележана употреба на терминот во историјата не се поврзува со никаков шопинг туку за нешто сосема спротивно – финансиска криза. Поточно, за крах на американскиот пазар на златото на 24-ти септември 1869 година.
Крахот бил последица на претераниот раст во претходниот период, кој вештачки го покренале манипулаторите и брокери од Вол Стрит, Џеј Гоулд и Џејмс Фиск, со откупување на големи количини злато и негова акумулација.
Тој петок во септември 1869 година, заверата конечно се открила и предизвикала слободен пад на берзата и банкротство на сите од Вол Стрит до обичните фармери.
Користењето на терминот “Црн петок” е поврзано и со појава на изостаноци на работниците кои јавувале дека се болни по Денот на благодарноста само за да имаат 4 слободни денови. Тоа било околу 50-тите години од минатиот век.
Употребата на терминот била забележана и во 1961 година, но не од трговците, туку од полицајците. Луѓето кои заминувале во шопинг правеле голем метеж, па полицијата имала полни раце работа.
Постои и објаснување кое се врзува за продавачите – тој петок наводно бил денот кога продавачите конечно започнале да бележат профит што во книговодствениот речник значело дека “од црвено прешле во црно”.
