Претседателот на Русија, Владимир Путин, потпиша декрет со кој се усвојува ажурирана верзија на нуклеарната доктрина, наречена „Основи на државната политика во областа на нуклеарното одвраќање.“

Ова потпишување отвори многу прашања за тоа колку нуклеарно оружје поседува Русија и каде е тоа складирано.

Колку оружје има Русија?

Точниот број на нуклеарни боеви глави во Русија останува строго чувана тајна, а достапните податоци се базираат на проценки. Според Федерацијата на американски научници за 2024 година, Русија поседува околу 5.580 нуклеарни боеви глави. Од нив, приближно 1.600 се активно распоредени за стратешки цели.

Во споредба, Соединетите Американски Држави имаат 5.428 боеви глави, но додека американскиот арсенал се намалува, рускиот се зголемува. Русија го распределува својот нуклеарен капацитет во шест големи ракетни бази, неколку поморски бази и стратешки воздушни бази, како оние во Козелск, Татишчево, Краснојарск и други локации. Дополнително, Русија располага со 12 нуклеарно-погонски балистички подморници од најновата класа.

Најнови достигнувања

Едно од најимпресивните достигнувања на руската армија е интерконтиненталната балистичка ракета РС-28 „Сармат,“ позната и како „Сатана 2.“ Оваа ракета, чиј развој започна во 2009 година, може да носи до 15 полесни боеви глави или комбинација од боеви глави и контрамерки за пробивање на одбранбени системи. Таа е оценета како одговор на американскиот концепт за брз глобален удар.

Особено внимание привлекува и подводното оружје наречено „Статус-6“ или „Каньон.“ Ова торпедо е дизајнирано да предизвика огромен радиоактивен бран со височина од 500 метри, што би ги загадило крајбрежните подрачја на непријателот. Тоа може да патува на големи длабочини и со високи брзини, а е опремено со напредна технологија за самостојно управување.

За време на обраќањето во 2018 година, претседателот Владимир Путин претстави нови типови нуклеарно оружје, вклучувајќи го хиперсоничниот лизгач „Авангард,“ кој се движи 20 пати побрзо од звукот и може да извршува остри маневри, правејќи го отпорен на противракетни системи. Дополнително, претстави ракета со неограничен домет „9М730 Буревестник“ и истакна дека Русија продолжува да го зајакнува својот нуклеарен капацитет за обезбедување воена и стратешка предност.

Нуклеарна доктрина

Руската нуклеарна доктрина, усвоена во 2010 година, предвидува употреба на нуклеарно оружје како одговор на напад со оружје за масовно уништување или во случај на конвенционален напад кој ја загрозува опстанокот на државата. Експертите сметаат дека Русија би ја применувала стратегијата „ескалација за деескалација,“ користејќи ограничен нуклеарен удар за да ги присили противниците на преговори.

Историја на руската нуклеарна програма

По Втората светска војна, Советскиот Сојуз започна да развива нуклеарно оружје како одговор на американскиот арсенал. На врвот на Студената војна, СССР располагаше со околу 45.000 нуклеарни боеви глави, што го направи најголемиот арсенал во светот. По распадот на СССР во 1991 година, нуклеарните боеви глави останаа распределени во Белорусија, Украина и Казахстан, но со Лисабонскиот протокол од 1995 година, сето оружје беше пренесено во Русија.

Во текот на Студената војна, Русија ја ширеше својата нуклеарна технологија, вклучително и поддршката на кинеската нуклеарна програма. Денес, Русија соработува со земји како Иран и Индија, обезбедувајќи технологија и обука. Исто така, Москва ја користи својата експертиза за комерцијални цели, продавајќи нуклеарна технологија на африкански земји во развој.

Сепак, постојат и контроверзии. Во 1997 година, поранешниот секретар на Советот за безбедност, Александар Лебед, тврдеше дека околу 100 „куфер-бомби“ исчезнале од советскиот арсенал, но руските власти ги отфрлија овие тврдења, наведувајќи дека сите системи се под строга контрола.

Моќта и ризиците на руската нуклеарна програма

Рускиот нуклеарен арсенал останува централна точка во глобалната безбедност. Со стратешки основи, модерни ракетни системи, хиперсонични и подводни технологии, Русија задржува значајна улога во меѓународните односи. Сепак, историјата на контроверзии и предизвиците на управувањето со овој арсенал покажуваат дека е неопходен постојан дијалог и контрола во нуклеарната сфера.

Со комбинирање на конвенционалната моќ, напредните технологии и стратешките одвраќања, Русија продолжува да го користи својот нуклеарен потенцијал не само за одбрана, туку и како клучна алатка за глобално влијание.